Gửi bình luận
Azerbaijan là quốc gia thứ tư vận hành máy bay chiến đấu JF-17 do Trung Quốc và Pakistan hợp tác sản xuất.
Tuần trước, quân đội Pakistan tuyên bố rằng họ đã chuyển giao lô máy bay chiến đấu JF-17 Block III đầu tiên cho Azerbaijan trong triển lãm quốc phòng quốc tế tại Baku.
Lô hàng này là một phần của thỏa thuận trị giá 1,6 tỷ USD được ký kết vào tháng 2.
Máy bay chiến đấu đa năng thế hệ 4.5 JF-17 do Tổ hợp Hàng không Pakistan và Tập đoàn Hàng không Vũ trụ Thành Đô của Trung Quốc đồng phát triển và đã được Myanmar, Nigeria và Iraq tiếp nhận.
Quân đội Pakistan cho biết máy bay chiến đấu JF-17 có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ chiến đấu và cung cấp sức mạnh không quân hiện đại.
Pakistan đang vận hành 161 máy bay JF-17 và khoảng 20 máy bay J-10C, máy bay chiến đấu thế hệ 4.5 do Trung Quốc sản xuất được so sánh với máy bay F-16 của Mỹ. Quốc gia này chiếm khoảng 60% lượng vũ khí xuất khẩu của Trung Quốc.
Kostas Tigkos, giám đốc hệ thống nhiệm vụ và tình báo tại công ty tình báo quân sự toàn cầu Janes, cho biết Azerbaijan gặp khó khăn trong việc tiếp cận các thiết kế máy bay chiến đấu của phương Tây như Rafale (Pháp), F-16 (Mỹ) và Gripen (Thụy Điển).
"Azerbaijan cũng có mối quan hệ chiến lược ngày càng phát triển với Trung Quốc và mối quan hệ chiến lược truyền thống bền chặt với Pakistan", ông phân tích.
Justin Bronk, nghiên cứu viên cấp cao về sức mạnh không quân và công nghệ tại Viện Royal United Services ở London, nhận định rằng Azerbaijan đã không lựa chọn phiên bản hiện đại hóa của dòng máy bay MiG-29 hoặc Su-30 của Nga.
Azerbaijan là khách hàng truyền thống của ngành công nghiệp quốc phòng Nga. Nước này có 14 máy bay chiến đấu MiG-29 trong lực lượng không quân của mình.
Quyết định Azerbaijan đặt mua JF-17 của Trung Quốc cho thấy sự suy giảm của ngành công nghiệp máy bay chiến đấu của Nga so với Trung Quốc trong 10 năm qua.
Trước khi xung đột với Ukraine nổ ra, Nga là nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ 2 trên thế giới. Các lệnh trừng phạt quốc tế đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Nga đã khiến nhiều khách hàng của nước này tìm kiếm các giải pháp thay thế.
"Ngay cả trước khi chịu tác động của lệnh trừng phạt do phương Tây áp đặt sau cuộc xung đột với Ukraine, các sản phẩm của Sukhoi và đặc biệt là Mikoyan của Nga đã dần mất đi sức cạnh tranh với các máy bay chiến đấu mới nhất của Trung Quốc", Bronk cho biết.
JF-17 có thể mang theo nhiều loại vũ khí không đối không và không đối đất hiện đại, cùng giao diện buồng lái tân tiến. Đây là một thiết kế máy bay chiến đấu hạng nhẹ không có gì nổi bật nhưng nhiều chức năng.
J-10C là một loại máy bay khác. Các biến thể mới nhất của máy bay này có thể so sánh trực tiếp với các biến thể mới nhất của F-16 và Gripen, trong khi có mức giá thấp hơn.
Tuy nhiên, J10-C vẫn chưa thể cạnh tranh trực tiếp với các máy bay chiến đấu hạng nặng đắt tiền hơn như Typhoon, Rafale (Pháp), F-15EX (Mỹ), Su-35 (Nga) hoặc J-16 về tầm bay, tải trọng và hiệu suất với tải trọng chiến đấu hỗn hợp.
JF-17 được sản xuất tại Pakistan với các linh kiện từ Trung Quốc. Nó cũng có thể được cung cấp vũ khí hoặc các thiết bị điện tử từ Thổ Nhĩ Kỳ. Vì vậy đây là chuỗi cung ứng an toàn hơn và không có khả năng bị gián đoạn bởi bất kỳ lệnh cấm vận vũ khí nào của phương Tây.
Theo Tigkos, Trung Quốc có vị thế tốt để tận dụng năng lực công nghệ ngày càng tăng của mình để cạnh tranh với Mỹ, các nước NATO cũng như Nga trên thị trường máy bay chiến đấu.
Trong khi đó, Trung Quốc đã cố gắng đẩy mạnh doanh số bán máy bay chiến đấu thế hệ 4.5 ra nước ngoài. Các nhà thầu vũ khí Trung Quốc tập trung hướng đến các nước Trung Đông, cạnh tranh trực tiếp với các nhà thầu phương Tây.
Ai Cập được cho là đã đặt hàng máy bay J-10C đầu tiên vào tháng 8, mặc dù chưa có xác nhận chính thức nào về hợp đồng hoặc thông tin chi tiết từ Cairo hoặc Bắc Kinh.
Washington hạn chế bán vũ khí cho Cairo vì cáo buộc về nhân quyền. Vì vậy Ai Cập đã phải vật lộn để thay thế đội bay chiến đấu F-16 cũ kỹ sử dụng từ những năm 1980.
Trong Triển lãm hàng không quốc tế Ai Cập khai mạc vào tháng 9, Trung Quốc đã giới thiệu J-10 lần đầu tiên tại châu Phi.
Cũng có báo cáo cho rằng UAE đang cân nhắc mua máy bay chiến đấu tàng hình J-20 thế hệ thứ 5 của Trung Quốc, sau khi một quan chức quân sự cấp cao nước này đến thăm Bắc Kinh vào tháng 4.
Abu Dhabi đã đồng ý mua 50 chiếc máy bay chiến đấu tàng hình F-35 của Mỹ, để đổi lấy việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Israel từ thời Tổng thống Donald Trump.
Thỏa thuận vũ khí trị giá 23,4 tỷ USD này đã bị bế tắc kể từ khi Tổng thống Joe Biden lên nắm quyền vào năm 2021. UAE cho biết nước này đang đánh giá lại mức độ khả thi của thỏa thuận trên.
Ngoài máy bay Mỹ và Nga, máy bay chiến đấu đa năng Rafale của Pháp đã trở thành một trong những đối thủ cạnh tranh lớn nhất của các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất.
Ai Cập và UAE đều đã vận hành máy bay phản lực Rafale. Tháng 8, Serbia, một đồng minh của Nga và là quốc gia châu Âu duy nhất vận hành hệ thống vũ khí của Trung Quốc, đã đồng ý thay thế phi đội MiG-29 của mình bằng 12 máy bay Rafale trị giá 2,7 tỷ euro (3 tỷ USD).
Richard Aboulafia từ công ty tư vấn quản lý hàng không vũ trụ và quốc phòng AeroDynamic Advisory nhận xét rằng Azerbaijan mua JF-17 vì giá cả hấp dẫn chứ không phải vì tính năng.
Aboulafia cho biết sẽ "thú vị hơn nhiều" nếu Ai Cập mua J-10C. Đây sẽ là "lần bán máy bay chiến đấu đột phá đầu tiên" của Trung Quốc. Theo Aboulafia thị trường máy bay chiến đấu Trung Đông hiện khá im ắng.
"Hầu hết nhu cầu máy bay chiến đấu tăng đột biến đều diễn ra ở phương Đông và châu Âu. Trung Quốc không thể tham gia vào bất kỳ thị trường nào trong số đó", ông nói.
Máy bay phản lực của Trung Quốc có khả năng cạnh tranh với các loại máy bay của phương Tây. Nhưng lý do chính khiến các nước lựa chọn máy bay chiến đấu là để đảm bảo mối quan hệ chiến lược với quốc gia bán hàng cho họ. Trong khi đó, Trung Quốc lại có ít đồng minh có chi tiêu quốc phòng lớn, Aboulafia nhận định.
