Cảng hàng không

Bên trong 'mắt thần' ở sân bay Nội Bài

Hoàng Anh - Đức Huy • 31/01/2024 07:11

Các kiểm soát viên không lưu tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài (Hà Nội) làm việc 24/7, sẵn sàng cho cường độ 700 chuyến bay cất, hạ cánh mỗi ngày cũng như ứng phó với những tình huống bất thường.

Đài Kiểm soát không lưu Nội Bài (hay còn gọi là Đài chỉ huy) là nơi kiểm soát tàu bay cất hạ cánh, dẫn dắt và sắp xếp thứ tự các tàu bay đến và đi trong khoảng cách 0-75 km. Các ca trực tại nơi đây luôn căng thẳng bởi kiểm soát viên là nghề không được mắc sai lầm. Đài chỉ huy được chia làm hai cơ sở.

Cơ sở Kiểm soát Tại sân có nhiệm vụ điều hành chỉ huy tàu bay hạ cất cánh, lăn ra, lăn vào trong sân đỗ cũng như người và phương tiện di chuyển trong sân đỗ tàu bay. Đài kiểm soát tại sân cung cấp tin tức và huấn lệnh cho những tàu bay chịu sự kiểm soát của mình để đảm bảo hoạt động bay an toàn, điều hòa và hiệu quả trên sân bay và trong vùng phụ cận sân bay. Giới hạn cao của đài kiểm soát tại sân là 0-2.150 m.

Còn Cơ sở Kiểm soát Tiếp cận có nhiệm vụ dẫn dắt các tàu bay từ 750 m đến mực bay 155 (4.700 m). Các kiểm soát viên không lưu sẽ ra hiệu lệnh cho phi công khởi hành, nhanh chóng lấy độ cao bay và đường bay mong muốn, trước khi chuyển tiếp vào giai đoạn bay đường dài.

Nằm trên đỉnh Đài Kiểm soát không lưu Nội Bài, Trung tâm kiểm soát Tại sân là nơi điều phối hoạt động của hàng trăm chuyến bay mỗi ngày.

Phòng điều hành của Cơ sở Kiểm soát Tại sân được thiết kế hình tròn, có vách kính bao quanh để dễ quan sát máy bay, không bị hạn chế tầm nhìn. Hàng chục màn hình hiển thị các số liệu tính toán thời gian, độ cao, tình hình thời tiết để cất, hạ cánh.

Các kiểm soát viên không lưu cần liên tục trao đổi, hướng dẫn phi công vào đường băng, chỗ đỗ; đồng thời, lưu lại các thông số cơ bản của chuyến bay vào băng phi diễn và thao tác chính xác trên bàn phím.

Kíp trưởng Nguyễn Quốc Việt đang ra hiệu lệnh cho phi công từ đài chỉ huy.

Theo Kíp trưởng Nguyễn Quốc Việt, giao tiếp với các phi công một số nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga… khá phức tạp. Trong một lần kiểm soát viên ra hiệu lệnh hạ độ cao xuống 6.000 m, phi công nghe nhầm thành 3.000 m. Tuy nhiên, kiểm soát viên đã phát hiện qua radar và điều chỉnh lại nên không có dấu hiệu nguy hiểm.

“Sát Tết, số lượng máy bay cất, hạ cánh vào mùa cao điểm, có thể lên tới 650 - 700 chuyến mỗi ngày và tạo nên áp lực nhất định cho lực lượng kiểm soát không lưu”, Kíp trưởng Nguyễn Quốc Việt cho biết.

Trong khi đó, ở căn phòng kín của Cơ sở Kiểm soát Tiếp cận (tầng một của tháp không lưu), kíp trực có nhiệm vụ kiểm soát các chuyến bay tiếp cận CHKQT Nội Bài từ 750 m đến mực bay 155 (4.700 m).

Cơ sở Kiểm soát Tiếp cận có bốn vị trí điều hành, khi cần có thể tăng cường thêm một kiểm soát viên để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Vào khung giờ cao điểm, các kiểm soát viên không lưu luôn phải đảm bảo khoảng cách tối thiểu giữa các tàu bay là 3 dặm (khoảng 5 km), căn thời gian chính xác hướng dẫn máy bay tiếp cận sân bay. Trên màn hình là vòng tròn có bán kính 75 km, với đài quan sát là trung tâm.

Theo Kíp trưởng Vũ Thành Trung, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) áp dụng hệ thống quản lý điều hành bay AMAN hỗ trợ tối đa cho kiểm soát viên.

“Đối với các kiểm soát viên không lưu, đáng sợ nhất là những cơn mưa dông nhiệt bất chợt ập đến. Tôi nhớ trong một ca trực, khi kiểm soát viên đang ứng biến với tình hình thời tiết, chưa kịp trả lời xong một phi công thì đã có 3-4 máy bay khác chen vào. Cơn dông ngày một gần hơn, phi công không biết bay đường nào. Những lúc như vậy, chúng tôi đều phải rất bình tĩnh để xử lý tình huống, không được phép mắc sai lầm”, Kíp trưởng Vũ Thành Trung chia sẻ.