Ẩm thực

Michelin: Từ hãng lốp xe đến biểu tượng xếp hạng ẩm thực

Phương Hà • 15/06/2024 14:25

Nhà sản xuất lốp xe trị giá hàng chục tỷ USD đầu tư nhiều dự án cho ẩm thực với tầm nhìn lâu dài, là kênh thông tin hữu ích phục vụ tài xế khắp thế giới.

Với các đầu bếp và chủ nhà hàng, việc được công nhận bởi thương hiệu Michelin có tuổi đời hàng thế kỷ là ước mơ lớn.

Song, lịch sử ra đời của hệ thống phân loại xếp hạng ẩm thực có sức ảnh hưởng nhất thế giới thực chất không bắt nguồn từ ý tưởng đưa thực khách đến những nhà hàng đẳng cấp.

Thương hiệu của gia đình

Từ những năm cuối thế kỷ 19, anh em nhà Andre và Edouard Michelin đối mặt nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh. Họ thành lập công ty lốp xe có trụ sở ngay tại một thị trấn cách thủ đô Paris (Pháp) khoảng 4 tiếng lái xe.

Thời điểm ấy, việc lái xe đi muôn nơi không hề đơn giản tại Pháp, khi hệ thống đường sá chưa được mở rộng, rất khó tìm trạm xăng. Đặc biệt, số lượng ôtô ở Pháp cũng chỉ mới đạt gần 3.000 chiếc.

Hai anh em bị thôi thúc bởi suy nghĩ khi mọi người lái xe nhiều hơn, lốp sẽ mòn và khi đó nhu cầu mua lốp tăng là cơ hội. Mọi người cần lý do để lái xe nhiều hơn, từ đó cuốn sách màu đỏ Michelin Guide (Cẩm nang Michelin) ra đời.

Trong lời tựa của ấn bản đầu tiên phát hành năm 1900, Andre gợi mở nội dung cuốn cẩm nang nhằm "cung cấp cho người lái xe mọi thông tin cần thiết trên đường, như nơi đổ xăng, sửa xe, chỗ nghỉ và ăn uống".

Thời gian đầu, hai anh em phát hành cuốn sách hướng dẫn này miễn phí. Sau đó, khi ôtô xuất hiện phổ biến nhiều hơn trên đường phố Pháp với giá thành rẻ hơn, cuốn sách được chuyển ngữ sang tiếng Anh và thương mại hóa.

Đến giai đoạn ngày càng có nhiều người Pháp mong muốn được đi du lịch khắp đât nước, cẩm nang Michelin trở thành công cụ hữu ích cho các tài xế. Để hỗ trợ người lái xe, Michelin mở văn phòng với các chuyên gia tư vấn cho khách kế hoạch đi du lịch, nhận bản đồ cho hành trình xuyên châu Âu.

Theo Olivier Darmon, tác giả cuốn sách "Trăm năm đầu tiên của Michelin", hầu hết thông tin tư vấn đến từ những nhân viên bán lốp xe của công ty. Họ dành phần lớn thời gian lái xe rong ruổi trên đường, đi du lịch nhiều nơi nên có nguồn tin đáng tin cậy.

Hoạt động tư vấn thông tin liên quan đến cẩm nang Michelin của hai anh em như một công cụ quảng bá hiệu quả, mang nguồn doanh thu mới cho thương hiệu lốp xe. Về giá trị cốt lõi, chuỗi sản phẩm này củng cố kiến thức và giúp các lái xe tự tin hơn.

Hiện, Michelin đạt giá trị vốn hóa gần 24 tỷ USD, sản xuất hơn 200 triệu lốp xe mỗi năm. Danh sách xếp hạng Michelin Guide có hơn 30.000 nhà hàng trải rộng khắp 3 châu lục, 30 triệu bản cuốn cẩm nang được bán ra thị trường.

Cẩm nang và huy hiệu danh giá

Từ cuối những năm 1920, những khuyến nghị địa chỉ nhà hàng trong cẩm nang Michelin mang tầm ảnh hưởng đủ lớn đến mức hai anh em nhà Michelin tiếp tục khởi động dự án kinh doanh mới. Họ thuê những thực khách bí mật, hiện được gọi là thanh tra viên, để đánh giá chất lượng nhà hàng, các cơ sở ăn uống.

“

Ý nghĩa các sao Michelin

1 sao - Nhà hàng chất lượng để dừng chân

2 sao - Nấu ăn tuyệt vời, đáng quay lại!

3 sao - Đáng giá trải nghiệm đặc biệt!

Hệ thống phân loại xếp hạng đã phát triển và duy trì theo tiêu chuẩn từ những năm 1930 đến nay.

William Bradley, bếp trưởng đồng thời là giám đốc điều hành tại Addison (San Diego, California), một trong 13 nhà hàng đạt 3 sao Michelin ở Mỹ, cho biết thực khách từ khắp nơi trên thế giới luôn đặt chỗ trước khi họ lên kế hoạch cho lịch trình du lịch.

“

"Michelin Guide hấp dẫn bởi nhiều bí mật. Các thanh tra viên coi trọng cống hiến cho ngành ẩm thực như đầu bếp"

William Bradley, Bếp trưởng nhà hàng Addison đạt 3 sao Michelin ở Mỹ

Nhà hàng Addison nhận ngôi sao Michelin đầu tiên năm 2019, ngôi sao thứ 2 năm 2020. Đến 2022, nhà hàng nhận ngôi sao thứ 3.

Chủ nhà hàng cho biết toàn thể nhân viên không hề nghi ngờ hay nỗ lực chỉ ra thực khách nào có khả năng là thanh tra ẩm thực của Michelin âm thầm đến dùng bữa.

Song, một số nhà hàng chỉ cần đạt được 1 sao Michelin cũng có thể trở thành "ngôi sao sáng" trên bản đồ ẩm thực trong khu vực.

Điển hình, một số nhà hàng trải nghiệm "cục diện" kinh doanh thay đổi ngay trong buổi sáng hôm sau khi nhận được sao Michelin. Một nhà hàng Mexico ở ngoại ô quận San Diego nhận sao Michelin vào tháng 7/2023. Kết quả, nhà hàng kín chỗ suốt một tháng sau đó.

Thực tế, hệ thống xếp hạng của Michelin Guide cũng nhận nhiều lời chỉ trích khi được cho là ưu ái các đầu bếp và ẩm thực nước Pháp.

Tờ The Washington Post từng đưa góc nhìn về Michelin năm 2023: "Thương hiệu này kìm hãm sự đổi mới khi các đầu bếp nhận ra rằng họ có thể bị phạt nếu cố gắng sáng tạo vượt xa cái được coi là chuẩn mực".

Thanh tra viên xếp hạng thế nào?

Nhiều thực khách và công chúng tò mò, suy đoán rằng thanh tra viên của Michelin thường ăn tối một mình tại một nhà hàng sang trọng. Một số người dùng mạng xã hội chia sẻ họ nhận được dịch vụ tốt hơn tại các nhà hàng có gắn sao Michelin khi ngồi ăn một mình với cuốn sổ ghi chép.

Tuy nhiên, thanh tra viên Michelin thực sự không bao giờ mang theo sổ để tránh "lộ thân phận" của họ. Chia sẻ với CNN, ông Gwendal Poullennec, Giám đốc quốc tế của Michelin Guide, cho biết họ dành nhiều thời gian để che giấu danh tính, tránh nhận được bất kỳ ưu đãi đặc biệt nào.

Hơn nữa, những nhà hàng tiềm năng sẽ phục vụ nhiều thanh tra viên khác nhau, khẳng định sự nhất quán của dịch vụ nhà hàng dành cho thực khách. Đây là 1 trong 5 tiêu chí các chuyên gia ẩm thực "ngầm" đánh giá nhà hàng.

Các tiêu chí còn lại là chất lượng sản phẩm, sự thông thạo về hương vị và kỹ thuật nấu nướng, cung cách thể hiện của người đầu bếp, sự hài hòa hương vị.

Theo ông Poullennec, danh sách các nhà hàng lọt vào "tầm ngắm" của thanh tra viên được tổng hợp từ nhiều phương tiện như truyền thông, mạng xã hội, gợi ý từ người dân địa phương.

Tất cả thanh tra viên của Michelin Guide đều có ít nhất 10 năm kinh nghiệm trong ngành khách sạn, được đào tạo chuyên sâu để nắm được chuẩn mực của hệ thông xếp loại ẩm thực danh giá này.