Để trở thành một trung tâm mới về kinh tế, du lịch tầm cỡ tại châu Á và trên thế giới, Việt Nam rất cần có một doanh nghiệp hàng không với quy mô mạng bay, đội tàu bay đủ lớn để cạnh tranh với các trung tâm khác trong khu vực.
Trong thời điểm tình hình địa chính trị thế giới có những diễn biến phức tạp, kinh tế trong nước đối diện nhiều thách thức như hiện nay, doanh nghiệp nhà nước càng khẳng định vai trò là công cụ hữu hiệu giữ ổn định kinh tế vĩ mô, điều tiết, dẫn dắt, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Đối với lĩnh vực hàng không dân dụng, sự tham gia và vai trò của các doanh nghiệp nhà nước đã gắn chặt chẽ với quá trình phát triển trong cả 3 trụ cột cơ bản cấu thành hoạt động hàng không, bao gồm vận tải, cảng hàng không/sân bay và quản lý bay.
Trong đó, về vận tải hàng không, hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines đóng góp cho các mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội của đất nước.
Trong 30 năm qua, Vietnam Airlines vận chuyển hơn 300 triệu lượt khách, gần 4,5 triệu tấn hàng hoá, khai thác hơn 1,6 triệu chuyến bay, đạt doanh thu 1,1 triệu tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 65.300 tỷ đồng.
Quy mô hoạt động của hãng đạt mức cao nhất vào năm 2019 khi vận hành hơn 100 tàu bay hiện đại, doanh thu đạt hơn 103.000 tỷ đồng, tăng gấp hơn 100 lần so với thời điểm thành lập doanh nghiệp năm 1993.
Không chỉ tham gia nhiều chiến dịch của Chính phủ trong việc vận chuyển công dân ở nước ngoài về nước khi có thiên tai, dịch bệnh, xung đột chính trị, hãng hàng không quốc gia còn là lực lượng vận chuyển chiến lược đặc biệt, lực lượng dự bị phục vụ an ninh, quốc phòng của đất nước, sẵn sàng bay vận chuyển quân, trang thiết bị quân sự, góp phần giữ vững an ninh quốc phòng.
Những năm gần đây, Vietnam Airlines hiện đại hoá đội tàu bay, tập trung khai thác đội tàu bay thân rộng hiện đại Boeing 787, Airbus A350, thay thế đội tàu bay thân hẹp thế hệ mới nhằm tiết giảm chi phí, giảm phát thải khí CO2 và nâng cấp chất lượng phục vụ hành khách.
Đồng thời, hãng cũng đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng văn hoá số, tăng cường ứng dụng công nghệ mới trên sản xuất kinh doanh như triển khai hệ thống phục vụ hành khách và các ứng dụng quản trị doanh nghiệp mới…
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, Vietnam Airlines vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Dịch bệnh kéo dài khiến ngành hàng không toàn cầu đóng băng, nhiều hãng hàng phá sản hoặc xin bảo hộ phá sản. Trong bối cảnh đó, Vietnam Airlines đã tái cơ cấu lại tài sản, nguồn vốn, nhân lực, triển khai các giải pháp về quản trị dòng tiền, tiết giảm tối đa chi phí, đàm phán với các đối tác, tiết kiệm được chi phí hơn 44.500 tỷ đồng.
Những giải pháp tự thân cùng với gói hỗ trợ 12.000 tỷ đồng của Quốc hội và Chính phủ giúp hãng cân đối được thu chi và có lãi từ năm nay. Song, những kết quả tích cực gần đây chưa thể giúp Vietnam Airlines vượt qua khó khăn, các chỉ tiêu tài chính của hãng chưa trở lại ngưỡng an toàn.
Phó Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Ngọc Cảnh cho rằng để trở thành một trung tâm mới về kinh tế, du lịch tầm cỡ tại châu Á và trên thế giới, Việt Nam rất cần có một doanh nghiệp hàng không đủ lớn mạnh, với quy mô mạng bay, đội tàu bay đủ lớn để cạnh tranh với các trung tâm khác trong khu vực.
Do đó, ông cho rằng với vai trò là một doanh nghiệp nhà nước, cùng với thương hiệu hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines phù hợp để triển khai chiến lược này.
Cùng quan điểm, TS Nguyễn Đức Kiên, nguyên Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế của Chính phủ nhận định trong kỷ nguyên mới, ngành hàng không Việt Nam có nhiều tiềm năng và dư địa phát triển. Để trở thành một trung tâm hàng không lớn trong khu vực, cần có "động cơ chủ lực" chắp cánh cho cả hệ sinh thái ngành hàng không.
Cụ thể theo ông Kiên, cần đầu tư tạo ra các năng lực sản xuất mới, có định hướng chiến lược trong ngành và cơ cấu lại thị phần, phát triển thêm các thị phần mới.
"Với định hướng kinh tế nhà nước là lực lượng vật chất quan trọng để Nhà nước ổn định kinh tế vĩ mô, điều tiết thúc đẩy phát triển kinh tế, các giải pháp, nhiệm vụ này cần được giao cho hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines. Thực tế, hoạt động kinh doanh thương mại của hãng cũng thể hiện rõ nét vai trò đi đầu, chủ lực, dẫn dắt của doanh nghiệp nhà nước", TS Nguyễn Đức Kiên nêu ý kiến.
Theo Chủ tịch Vietnam Airlines Đặng Ngọc Hoà, các doanh nghiệp nhà nước có tiềm lực rất lớn nhưng chưa hoàn toàn được tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh để nắm bắt cơ hội phát triển, nâng cao sức cạnh tranh.
Do đó, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhằm giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong sản xuất, kinh doanh, quyết định các dự án đầu tư, tạo ra cú hích đột phá để các tập đoàn kinh tế các doanh nghiệp nhà nước nói chung và Vietnam Airlines nói riêng vượt qua khó khăn, trở thành các tập đoàn, tổng công ty có thương hiệu mạnh trên thị trường khu vực và quốc tế.
Vietnam Airlines nhận một số giải thưởng quốc tế về chất lượng dịch vụ, như hãng hàng không 5 sao của tổ chức APEX, top 20 hãng hàng không tốt nhất thế giới do tổ chức AirlineRating đánh giá, Thương hiệu hàng không hàng đầu châu Á của World Travel Awards.
Hiện, Vietnam Airlines có mạng lưới đường bay quốc tế phong phú với 91 đường bay (57 đường bay quốc tế và 34 đường bay nội địa) tới 54 điểm đến (32 điểm đến quốc tế và 22 điểm nội địa).