Khối lượng công việc lớn, yêu cầu lực lượng công nhân có tay nghề cao trong khi máy móc thiết bị phải nhập khẩu, các nhà thầu phải cùng lúc triển khai nhiều dự án quan trọng… là những khó khăn mà Dự án thành phần 3, Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 đang gặp phải.
Bộ Giao thông Vận tải đề nghị Thủ tướng và Phó thủ tướng Trần Hồng Hà tổ chức họp cho ý kiến chỉ đạo về đề xuất của chủ đầu tư dự án thành phần 3, sân bay Long Thành.
Đồng thời, chủ đầu tư và các nhà thầu đang tích cực tìm phương án tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án vào cuối năm 2025 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.
Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) nhận định, có nhiều khó khăn trong việc xây dựng kế hoạch hoàn thành dự án thành phần 3 sân bay Long Thành trước 31/12/2025.
Trước đó, tháng 12/2024, Thủ tướng đã giao Bộ Giao thông vận tải và Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) - chủ đầu tư Dự án thành phần 3, sân bay Long Thành - rà soát, xây dựng kế hoạch tiến độ mới để phấn đấu hoàn thành dự án thành phần 3 trước ngày 31/12/2025.
Lãnh đạo Bộ GTVT đã đi kiểm tra công trường sân bay Long Thành, cùng với ACV, các nhà thầu rà soát khả năng rút ngắn tiến độ của dự án.
Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành chia làm 4 dự án thành phần. Trong đó, Dự án thành phần 3 - Các công trình thiết yếu trong cảng hàng không do ACV làm chủ đầu tư giữ vai trò quan trọng nhất khi có tổng mức đầu tư lên tới hơn 99.000 tỷ đồng, chiếm tới 90,8% tổng mức đầu tư toàn công trình.
Dự án thành phần 3 được chia thành 16 gói thầu xây lắp và thiết bị, trong đó tính đến cuối tháng 12/2024, có 3/16 gói đã cơ bản hoàn thành; 7/16 gói đang triển khai thi công; 3/16 gói đang lựa chọn nhà thầu xây lắp và 3/16 gói khác đang thẩm định thiết kế kỹ thuật.
Kết quả kiểm tra của Bộ GTVT cho thấy, trong số 7 gói thầu đang triển khai thi công có 3 gói thầu (gồm gói thầu số 2.10, 4.6 và 6.12) có thể kiểm soát tiến độ hoàn thành trước ngày 31/12/2025 như chỉ đạo mới đây của Thủ tướng Chính phủ.
Trong đó, gói thầu thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ tàu bay (4.6) do Liên danh ACC – Trường Sơn – Vinaconex – Vinadic – Cienco4 – ACJC647 thi công.
Được khởi công vào tháng 8/2023, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng của gói thầu này là tháng 7/2025. Theo đánh giá, với tiến độ hiện tại và khả năng tăng tốc của các nhà thầu, có thể hoàn thành và khai thác kỹ thuật đường cất hạ cánh, đường lăn trước ngày 30/4/2025, rút ngắn tiến độ 3 tháng so với hợp đồng.
Gói thầu thi công xây dựng hệ thống giao thông kết nối tuyến số 1 và tuyến số 2 (6.12), được khởi công tháng 7/2024, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng là tháng 12/2025.
Các nhà thầu đang phấn đấu cơ bản hoàn thành và thông xe kỹ thuật gói thầu này trước 30/4/2025. Toàn bộ các hạng mục của gói thầu này sẽ được hoàn thành trước tháng 9/2025, rút ngắn tiến độ 3 tháng so với hợp đồng.
Một gói thầu khác cũng có nhiều khả năng vượt tiến độ, về đích trong năm 2025 là Gói thầu thi công xây dựng tường rào ranh giới Cảng hàng không ngoài phạm vi 1.810 ha (2.10) do Liên danh Châu Việt – Đại Việt đảm nhận. Gói thầu có giá trị khoảng 78 tỷ đồng được khởi công vào tháng 10/2024, theo hợp đồng sẽ phải hoàn thành trong tháng 10/2025.
Mặc dù Thủ tướng Chính phủ liên tục đốc thúc, kiểm tra, chủ đầu tư cùng các nhà thầu tìm nhiều biện pháp đẩy nhanh tiến độ thi công tại các gói thầu, dự án thành phần 3 vẫn còn vướng nhiều điểm nghẽn, khó có thể hoàn thành trước 31/12 như yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ mới đây.
Theo báo cáo của ACV, ngoài 3 gói thầu có thể về đích sớm trong năm 2025, còn 4 gói thầu đang thi công đều có tiến độ hợp đồng hoàn thành trong năm 2026 gồm:
- Gói thầu thi công và lắp đặt thiết bị công trình sân đỗ máy bay nhà ga hành khách, theo hợp đồng có tiến độ hoàn thành tháng 8/2026, đang phấn đấu hoàn thành trước 30/4/2026.
- Gói thầu thi công công trình giao thông nội cảng và hạ tầng kỹ thuật sân bay có tiến độ hoàn thành tháng 9/2026, đang phấn đấu hoàn thành tháng 6/2026.
- Gói thầu thi công hệ thống cung cấp nhiên liệu có tiến độ hoàn thành tháng 6/2026, đang phấn đấu hoàn thành trước 30/4/2026.
- Gói thầu thi công nhà ga hành khách (gói thầu 5.10) giá trị 35.000 tỉ đồng, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng 31/11/2026. Thời gian thực hiện theo hợp đồng 39 tháng.
Riêng về gói thầu 5.10, được xem là trái tim và cũng là đường găng tiến độ chính của Dự án với công trình nhà ga hành khách, ACV đã làm việc với Liên danh nhà thầu VIETUR và nhận thấy tiến độ 39 tháng là gần như không thể rút ngắn.
Lý do là hệ thống xử lý hành lý, soi chiếu hành lý, cầu dẫn hành khách, dẫn đậu máy bay được sản xuất và nhập từ nước ngoài. Những lô đầu tiên của các hệ thống này nhập khẩu Việt Nam từ nửa đầu năm 2025 đến tháng 11/2026.
Do đó, nhà thầu thông báo chỉ có thể nỗ lực rút ngắn đến 31/8/2026, vượt 3 tháng so với hợp đồng. Điều kiện là bổ sung chi phí phát sinh khoảng 1.700 tỷ đồng.
Theo đánh giá của Bộ GTVT, những gói thầu quan trọng nhất của Dự án thành phần 3 có khối lượng công việc rất lớn, để thực hiện trong vòng 1 năm, hoàn thành trước 31/12/2025 là rất khó khả thi.
Nguyên nhân là do phạm vi thi công các gói thầu đan xen và ảnh hưởng đến nhau, tiềm ẩn tiến độ bị kéo dài và chất lượng thi công giữa các gói thầu. Ngoài ra, nhiều dự án lớn ở Đồng Nai và TPHCM triển khai đồng loạt nên vật liệu xây dựng trở thành một trong những khó khăn lớn nhất của dự án.
Các hạng mục ngành hàng không đều yêu cầu công nhân có tay nghề cao nên chỉ có các nhà thầu lớn, có đầy đủ năng lực trúng thầu. Trên thực tế, các nhà thầu lớn hiện đang phải tham gia rất nhiều dự án quan trọng khác. Do đó, việc tập trung nhân lực và thiết bị cho sân bay Long Thành gặp nhiều khó khăn.
Một nguyên nhân khác được chỉ ra là do thời tiết tại khu vực thi công dự án chia 2 mùa, mùa mưa bắt đầu từ cuối tháng 5 đến hết tháng 10. Trường hợp tiến độ hoàn thành vào 31/12/2025 thì dự án chỉ còn khoảng 7 tháng để triển khai.
Trước những vướng mắc trên, hiện chủ đầu tư là ACV vẫn đang tích cực đàm phán với các nhà thầu, trong đó có nhà thầu Gói thầu 5.10 để tìm giải pháp rút ngắn tiến độ, phấn đấu hoàn thành dự án và đưa vào khai thác sớm nhất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành là dự án trọng điểm quốc gia. Sau khi hoàn thành, đây sẽ là sân bay lớn nhất Việt Nam với công suất phục vụ lên đến 100 triệu hành khách/năm.
Theo kế hoạch, dự án sẽ hoàn thành vào tháng 9/2026. Tuy nhiên, tại buổi kiểm tra công trình vào đầu tháng 12/2024, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ hơn nữa, hoàn thành trước 31/12/2025 để chào mừng các sự kiện lớn của đất nước.