Nhiều gia đình cân nhắc thuê xe tự lái về quê đón Tết vì sự thuận tiện khi di chuyển, lại có thể kết hợp du xuân, thăm bà con họ hàng hay mua vé máy bay vì sự nhanh chóng, tiết kiệm thời gian của loại hình này.
Trong khi đó, ngành hàng không liên tục tăng chuyến bay, cải thiện chỉ số bay đúng giờ (OTP)… để tăng cường sức cạnh tranh, thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ trong bối cảnh kinh tế khó khăn, nhiều người phải tiết kiệm chi phí.
Giữa tháng 12 vừa qua, ngay khi cô giáo chủ nhiệm của hai con trai thông báo lịch nghỉ Tết dự kiến, chị Nguyễn Thị Hà (quê Hà Tĩnh, hiện sống tại Thành phố Thủ Đức, TP.HCM) lập tức liên hệ với các bên cho thuê xe tự lái để tìm xe cho gia đình. Chị Hà cho biết, thay vì phải canh cánh việc tìm mua vé máy bay hay tàu hỏa, 3 năm nay, gia đình chị chọn đi lại giữa hai miền Nam – Bắc bằng việc thuê ôtô tự lái.
Theo chị Hà, gia đình chị có 4 người, nếu mua vé máy bay từ TP.HCM ra Hà Nội sẽ tốn chi phí khoảng 30 triệu đồng cho ghế hạng phổ thông. Cộng với chi phí taxi đến sân bay và từ sân bay di chuyển về nhà, chi phí cho việc đi lại đã hơn 35 triệu đồng.
Đó là chưa kể, việc đón taxi đến sân bay những ngày trước và sau Tết rất khó khăn, khách phải chờ đợi lâu, giá thì tăng liên tục. Hơn nữa, di chuyển bằng máy bay nhanh hơn đường bộ, tuy nhiên vào những ngày cao điểm, việc xếp hàng làm thủ tục ở sân bay kéo dài khiến trẻ con, người lớn tuổi mệt mỏi.
Theo đó, dù thời gian bay từ sân bay Tân Sơn Nhất đến sân bay Nội Bài chỉ khoảng 2 tiếng đồng hồ nhưng việc di chuyển đến sân bay, xếp hàng check-in, kiểm tra hành lý rồi kiểm tra an ninh phải tốn từ 4-5 tiếng đồng hồ. Trong khi đó, đi ôtô có phần chủ động hơn, chị và các con cũng có thể sắp xếp thời gian nghỉ ngơi khi cần thiết dù thời gian di chuyển kéo dài hơn.
Do đó, chị Hà đã quyết định thuê ôtô tự lái với mức giá 1,2 triệu đồng/ngày. Cộng với tiền xăng và phí cầu đường, tổng chi phí cho hai chiều Nam – Bắc của gia đình chị chỉ tốn khoảng 20 triệu đồng.
“Khi còn trẻ, mình cũng hay vật vạ ở sân bay những ngày Tết. Nhưng giờ có con nhỏ, việc chờ đợi rất bất tiện, chưa kể phải bay đêm rất mệt mỏi cho các con!”, chị Hà chia sẻ.
Cùng cảnh ngộ, anh Trương Hoàng Nam, nhân viên truyền thông của một doanh nghiệp tại Thủ Dầu Một (Bình Dương) cho biết, gia đình anh cũng chọn về quê ở Quảng Nam bằng cách thuê xe tự lái thay vì mua vé máy bay.
Theo anh Nam, vé máy bay trong những ngày cao điểm Tết Nguyên đán về sân bay Đà Nẵng hoặc sân bay Chu Lai (Quảng Nam) dao động từ 2-2,5 triệu đồng/vé đã bao gồm thuế phí. Với 5 thành viên, nếu mua vé máy bay về Tết, gia đình anh cần phải chi ra khoảng 25 triệu đồng cho tiền đi lại.
Đó là chưa kể, khoảng cách từ sân bay về nhà anh Nam ở quê là hơn 70 km, việc di chuyển bằng taxi cũng khó khăn và tốn kém. Trong khi đó, nếu thuê xe tự lái, việc di chuyển dễ dàng hơn, không phải qua nhiều lần trung chuyển. Chi phí cho việc thuê xe tự lái cũng hợp lý hơn, ở mức khoảng 12-15 triệu đồng cho 10 ngày nghỉ Tết. Thuê xe tự lái giúp anh Nam chủ động hơn trong việc đi thăm bà con, họ hàng ở quê những ngày Tết.
“Hệ thống đường cao tốc Bắc Nam hiện nay cũng đã khá tốt, trừ đoạn TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây còn kẹt xe nhiều thì qua khỏi địa bàn Đồng Nai, việc di chuyển cũng dễ dàng hơn, cả nhà có thể vừa đi vừa ngắm cảnh và tham quan một số điểm du lịch trên đường về”, anh Nam cho biết.
Tuy vậy, anh Nam cũng cho biết, lái xe đường dài cũng có phần mệt mỏi và nhiều rủi ro, nhất là trong những ngày cao điểm Tết khi lưu lượng xe ôtô trên đường rất đông. Bên cạnh đó, việc tuân thủ Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ cũng như các tín hiệu điều khiển giao thông trên đường là điều bắt buộc.
“Gia đình mình dự tính sẽ nghỉ đêm tại Khánh Hòa, ban ngày mình và con trai lớn đang là sinh viên năm thứ 4 sẽ thay phiên nhau cầm lái để đảm bảo an toàn, giảm thiểu rủi ro mệt mỏi cho người lái”, anh Nam chia sẻ.
Theo khảo sát của OpenSky, giá vé máy bay hay dịp Tết Nguyên đán 2025 đã tăng từ 20-30% so với năm trước. Trong khi đó, nhu cầu thuê xe tự lái dịp này tăng nhưng mức giá cho thuê không thay đổi nhiều.
Cụ thể, tùy vào thương hiệu xe, đời mới hay đời cũ mà giá cho thuê các dòng xe 4-5 chỗ như VinFast Fadil, Hyundai Grand i10, Kia Morning, Toyota Vios, Kia Cerato... dao động từ 1,2 - 1,5 triệu đồng/ngày. Đây cũng là các dòng xe khá thông dụng và được nhiều người chọn thuê nhiều nhất.
Ở phân khúc cao cấp hơn như các dòng xe Toyota Innova, Toyota Fortuner, Ford Escape, Ford Everest, Hyundai SantaFe, Honda CR-V…, giá cho thuê dao động từ 1,8 - 2 triệu đồng/ngày… Các doanh nghiệp cho thuê xe thường giao dịch theo “gói” từ 3-10 ngày, tùy dòng xe và thỏa thuận với khách hàng.
Cũng theo đánh giá của Cục Hàng không Việt Nam, giá vé máy bay trong nước đã tăng mạnh trong năm 2024, có tuyến tăng gấp rưỡi. Giá vé trung bình của Vietnam Airlines so với cùng kỳ năm trước đã tăng từ 14-20%. Hiện giá vé máy bay trong nước ở Việt Nam chỉ thấp hơn chút ít so với giá vé máy bay đi các nước trong khu vực.
Giá vé tăng cao đã ảnh hưởng trước tiên tới ngành hàng không, kéo giảm nhu cầu đi lại bằng máy bay. Thực tế, giá vé máy bay có thể chiếm đến 40-60% giá tour du lịch trọn gói. Việc tăng giá vé máy bay đã kéo theo giá tour tăng. Đặc biệt, những dịp cao điểm như lễ, Tết, giá vé máy bay cao khiến việc về quê đón Tết của nhiều người lao động xa quê trở nên tốn kém hơn.
Để cải thiện tình trạng này, các hãng hàng không liên tục bổ sung đội máy bay, tăng chuyến bay đêm những ngày cao điểm. Qua đó, có thể cải thiện tình trạng “cháy vé” cũng như kéo giảm giá vé, phục vụ nhu cầu tăng cao của người dân.
Bên cạnh đó, để giảm bớt tình trạng ùn tắc tại sân bay, các hãng hàng không liên tục khuyến cáo hành khách chuẩn bị chu đáo hành lý, thủ tục trước chuyến bay như giấy tờ tùy thân, chủ động làm thủ tục trực tuyến, có mặt tại sân bay đúng giờ và tuân thủ các quy định an ninh, an toàn của nhà chức trách. Qua đó, giúp tiết kiệm nhiều thời gian di chuyển, chờ đợi cũng như hạn chế việc trễ chuyến.
Về phía Cục Hàng không Việt Nam, cơ quan này đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho các hãng bay trong việc tăng đội bay, tăng “slot” bay, yêu cầu các cảng hàng không tăng cường nhân lực phục vụ hoạt động bay trong những ngày lễ...
Riêng về việc giá vé tăng cao, một chuyên gia trong ngành hàng không cho rằng, ngành hàng không Việt Nam còn thiếu yếu tố cạnh tranh khi có quá ít hãng hàng không khai thác. Điều này có thể thấy rõ qua số liệu đội máy bay cũng như thị phần khai thác tuyến bay nội địa của các hãng đăng ký quốc tịch Việt Nam tính đến giữa tháng 12.
Theo đó, tính đến giữa năm 2024, Vietnam Airlines và Vietjet Air là hai hãng hàng không chiếm thị phần nội địa lớn nhất với thị phần lần lượt là 42% và 44%, tiếp theo sau là Bamboo Airways (7%), Vietravel Airlines (3%), Pacific Airlines và Vasco (4%).
Để từng bước khắc phục nguyên nhân thiếu cạnh tranh do quá ít hãng hàng không khai thác, Cục Hàng không Việt Nam cho biết, theo Thông tư 13/2024/TT-BGTVT ban hành trong năm 2024 sẽ tạo nhiều điều kiện thuận lợi để các hãng hàng không mới gia nhập thị trường.
Cụ thể, các hãng hàng không Việt Nam lần đầu tham gia khai thác thị trường sẽ được áp dụng mức giá bằng 50% mức giá dịch vụ cất cánh, hạ cánh và dịch vụ điều hành bay đi - đến do Bộ GTVT định mức giá, thời hạn áp dụng trong 36 tháng kể từ ngày bắt đầu khai thác.
Đối với hãng hàng không khai thác chuyến bay quốc tế thường lệ đi - đến Việt Nam tại thời điểm không có hãng nào khai thác thường lệ trong khoảng thời gian ít nhất 12 tháng, sẽ được áp dụng ưu đãi tại từng cảng hàng không.
Tuy vậy, trao đổi với OpenSky, TS Lương Hoài Nam – Tổng Giám đốc Bamboo Airways cho rằng, để ngành hàng không có thể tăng sức cạnh tranh hơn nữa, vẫn cần có sự điều tiết mạnh mẽ hơn nữa của cơ quan quản lý nhà nước.
Cụ thể, cơ quan chức năng cần có chính sách để các hãng hàng không có mức phí sân bay phù hợp, tránh trường hợp giá phí sân bay và các dịch vụ mặt đất ở mức cao, gây khó khăn cho hãng hàng không cũng như hành khách khi đi máy bay.
Phương thức quản lý giá vé máy bay bằng giá trần đã không còn áp dụng trên thế giới. Cần sớm xem xét đưa việc điều hành giá vé máy bay về quy luật cung cầu thị trường.
TS Lương Hoài Nam - Tổng Giám đốc Bamboo Airways
Ngoài ra, ông Nam cho rằng, cần xem xét lại việc quản lý giá vé máy bay thông qua giá trần như hiện nay. Trên thực tế, phương thức này đã không còn áp dụng trên thế giới. Do đó, cần sớm xem xét đưa việc điều hành giá vé máy bay về quy luật cung cầu thị trường. Điều này có lợi cho cả doanh nghiệp và hành khách khi sử dụng dịch vụ hàng không.