Tiếp viên có được lái máy bay trong tình huống khẩn cấp?
Tiếp viên có thể tham gia trợ giúp phi công đọc danh sách kiểm tra. Trong trường hợp xấu nhất là cả 2 phi công đều không thể lái, họ sẽ cần đến sự trợ giúp của ATC (kiểm soát không lưu).
Khi một hoặc cả hai phi công không thể tiếp tục điều khiển chuyến bay, phi hành đoàn phải tìm kiếm sự hỗ trợ từ các thành viên phi hành đoàn khác, thậm chí từ cả hành khách.
Bất kỳ ai từng theo học khóa đào tạo điều khiển bay hoặc sở hữu giấy phép phi công đều có thể trợ giúp.
Tiếp viên tham gia hỗ trợ nếu một phi công không thể tiếp tục lái
Ở trường đào tạo, tiếp viên được học các thuật ngữ hàng không để trong trường hợp khẩn cấp, họ có thể trao đổi với phi công những điều cơ bản. Tiếp viên cần biết những thứ như cần lái hoặc cánh tà, cánh liệng, cánh lái đuôi, cánh lái độ cao, các hình thái thời tiết và những điều cơ bản nhất trên sân bay.
Họ cũng trải qua khóa huấn luyện “trợ giúp phi công mất khả năng" để đưa phi công ra khỏi ghế một cách an toàn, nếu phi công đổ bệnh hoặc ngất xỉu.
Mặc dù hy hữu, nếu tình huống trên xảy ra, tiếp viên sẽ ngồi vào ghế trống và trợ giúp phi công còn lại bằng cách đọc danh sách kiểm tra. Tiếp viên cũng được dạy dùng ngôn ngữ ký hiệu vì phi công có thể bận trao đổi thông tin với kiểm soát viên không lưu.
Trường hợp tiếp viên theo học khóa đào tạo phi công không phải là hiếm nên họ có thể giúp nhiều việc hơn. Nhiều tiếp viên trẻ tuổi thường nuôi ước mơ ngồi vào ghế phi công, điều khiển máy bay.
Chuyện gì xảy ra nếu cả 2 phi công không thể lái?
Trường hợp này vô cùng hy hữu và thiếu may mắn cho chuyến bay, có lẽ chỉ xuất hiện trên phim Hollywood.
Nếu hai phi công không thể lái vì bất tỉnh, các tiếp viên trước hết cố gắng hồi sức cho họ bằng quy trình và thiết bị y tế khẩn cấp được trang bị.
Đồng thời, tiếp viên liên lạc với trung tâm điều hành của hãng hàng không và kiểm soát không lưu để thông báo tình hình, yêu cầu hỗ trợ.
Trung tâm điều hành hãng hàng không làm việc với một nhóm chuyên gia trên mặt đất để xác định phương án hành động tốt nhất.
Sẽ có phi công hướng dẫn tiếp viên cách duy trì quyền kiểm soát máy bay và vận hành các nút trên hệ thống điều khiển bay. Kiểm soát không lưu tiến hành dọn đường cho máy bay hạ cánh.
Chức năng hạ cánh tự động khẩn cấp có thể vận dụng trong trường hợp này. Máy bay thương mại được trang bị hệ thống hạ cánh tự động khẩn cấp (Emergency Autoland - EA), có thể kích hoạt bởi hệ thống giám sát phi hành đoàn.
EA được thiết kế để hoàn tất hạ cánh tại sân bay phù hợp gần nhất mà không cần bất kỳ sự can thiệp nào của con người, trong trường hợp phi công mất khả năng lái.
Ngay cả khi tiếp viên có đủ kiến thức lái máy bay, thời gian hoặc nhiên liệu hạn chế (chưa kể đến hư hỏng cấu trúc) cũng có thể giảm cơ hội sống sót của những người có mặt trên chuyến bay.
Ít nhất một trường hợp từng được ghi nhận khi cả hai phi công đều mất khả năng điều khiển. Mặc dù tiếp viên có giấy phép phi công thương mại, anh ta vẫn không thể cứu được máy bay.
Ngày 14/8/2005, chuyến bay mang số hiệu 522 của Helios Airways cất cánh từ đảo Cyprus đi Prague (CH Czech, dừng chân ở Athens (Hy Lạp). Hai phi công đều không thể điều khiển bay sau sự cố rò rỉ áp suất. Một người nằm bất động, một người biến mất khỏi buồng lái.
Nam tiếp viên Andreas Prodromou và bạn gái Haris Charalambous vào buồng lái, họ vẫn tỉnh táo nhờ sử dụng bình oxy di động. Andreas có chứng chỉ phi công.
Thật không may, vài phút sau, cả hai động cơ tắt ngúm vì hết nhiên liệu.
Andreas thành công trong việc điều khiển máy bay hướng về một vùng nông thôn cách Athens 40 km.
Mặc dù toàn bộ hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng, hành động của cặp đôi dũng cảm giúp tránh thêm thương vong trên mặt đất.