Xuất hiện tình trạng nhiễu GPS trên các chuyến bay vượt Đại Tây Dương
Lần đầu tiên, tình trạng nhiễu tính năng định vị vệ tinh GPS gây ảnh hưởng đến các chuyến bay xuyên Đại Tây Dương đã được ghi nhận.
Theo dữ liệu kiểm soát không lưu được trích xuất vào ngày 19/6 bởi một nhà phân tích trên mạng xã hội X và Tổ chức điều hướng và định giờ linh hoạt (Resilient Navigation and Timing Foundation - RNTF), một chuyến bay từ Madrid (Tây Ban Nha) đến Toronto (Canada) đã không thể cất cánh vì một chuyến bay đang hoạt động bị nhiễu GPS.
Dữ liệu không nêu rõ nguyên nhân sự cố trên, song cho biết đây là trường hợp nhiễu GPS đầu tiên được ghi nhận trên các chuyến bay xuyên Đại Tây Dương. Các trường hợp tương tự từng được ghi nhận đối với nhiều hành trình của máy bay và tàu thuyền tại châu Âu, chủ yếu xảy ra ở Ba Lan và vùng biển Baltic.
RNTF nhận định máy bay có thể đã bị nhiễu GPS khi bay qua các khu vực biển Baltic hoặc Trung Đông. Máy bay chưa khôi phục được tín hiệu ở thời điểm bay vào Khu vực Kiểm soát Đại dương Shanwick - vùng không phận quốc tế kiểm soát khoảng 80% chuyến bay xuyên Đại Tây Dương.
Nếu tình trạng nhiễu GPS trở nên thường xuyên hơn trên Đại Tây Dương, “hàng nghìn chuyến bay mỗi ngày có thể bị hoãn hoặc hủy”, tổ chức này cảnh báo.
Todd Humphreys, chuyên gia về định vị vệ tinh, đưa ra giả định vụ việc là một “cuộc tấn công có chủ ý nhằm vào máy bay thương mại”. “Có thể các tin tặc, qua việc tìm hiểu những ghi nhận trên phương tiện truyền thông, đã biết rằng máy bay thương mại dễ bị tổn thương như thế nào nếu bị nhiễu GPS”, ông cho biết.
Hệ thống định vị vệ tinh GPS, được máy bay sử dụng cho việc điều hướng. Theo các chuyên gia, gián đoạn GPS không gây nguy hiểm tức thì đối với máy bay vì chúng có hệ thống định vị dự phòng, nhưng vẫn có thể gây ra những rủi ro an toàn lớn hơn.
Theo chuyên gia quân sự Keir Giles, việc gián đoạn GPS có thể ảnh hưởng đến “những phần cốt lõi của thống hệ thống định vị vệ tinh”, khiến chúng ngưng hoạt động và cung cấp cho phi công thông tin sai lệch.
“Điều đó đồng nghĩa các hệ thống phụ thuộc vào kết nối vệ tinh không thể giữ thời gian chính xác, việc gián đoạn hoạt động hệ thống cảnh báo va chạm và địa hình có thể diễn ra thường xuyên hơn", ông Giles cho biết.
“Ở những sân bay nhỏ hơn và hoàn toàn phụ thuộc vào các dịch vụ dựa trên GPS, việc hạ cánh sẽ trở nên bất khả thi, buộc máy bay phải đổi hướng, thậm chí hủy chuyến và quay đầu”, vị chuyên gia cảnh báo.
Hồi tháng 2, giới chức truyền thông Na Uy tiết lộ với Business Insider rằng tình trạng nhiễu GPS trên các chuyến bay qua không phận nước này diễn ra gần như hàng ngày. Tháng 3, máy bay chở Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps đã bị ảnh hưởng bởi sự cố trên khi bay gần tỉnh Kaliningrad của Nga trên biển Baltic.