Hàng không, du lịch cần 'bắt tay' thế nào để cùng phát triển?
Sự liên kết giữa hai ngành hàng không và du lịch như “hai chiếc cánh của máy bay” nếu không có sự phối hợp rõ ràng, bền vững, lâu dài thì rất khó để thúc đẩy ngành du lịch cũng như ngành hàng không.
Việc thiếu hụt tàu bay, biến động tỷ giá, chi phí nhiên liệu tăng cao đang khiến các hãng hàng không giảm năng lực cung ứng và phải điều chỉnh tăng giá vé máy bay. Điều này đang tác động bất lợi đến sự phát triển của ngành du lịch.
Để vượt qua khủng hoảng này, nhiều giải pháp đã được các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia, doanh nghiệp đưa ra tại hội thảo “Hàng không - Du lịch 'bắt tay' liên kết phát triển bền vững”, diễn ra tại Hà Nội ngày 12/6, do báo Nhân Dân tổ chức.
Vé máy bay tăng cao tác động bất lợi đến du lịch
Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng cho biết đại dịch Covid-19 dù đã qua vẫn gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của các hãng hàng không.
Các hãng đã nỗ lực để phục hồi khai thác, nhưng khó khăn nội tại là rào cản lớn để có thể phục hồi như thời điểm trước dịch. Chưa kể cuối năm 2023, những tác động chi phí đầu vào gia tăng, biến động quy mô tàu bay gây áp lực lên giá vé máy bay nội địa.
Các đại biểu chỉ rõ, góp phần vào sự phục hồi du lịch không thể thiếu vai trò của các hãng hàng không. Thống kê cho thấy, khách du lịch đến Việt Nam bằng đường hàng không chiếm tỷ lệ rất cao so với các phương thức khác, lên đến gần 80%. Tuy nhiên, việc thiếu hụt máy bay trên toàn cầu cùng với biến động mạnh của tỷ giá, chi phí nhiên liệu những tháng gần đây khiến các hãng bị giảm năng lực cung ứng và phải điều chỉnh tăng giá vé. Điều này đã tác động bất lợi đến sự phát triển của ngành Du lịch Việt Nam.
Ông Nguyễn Quang Trung, Trưởng ban Kế hoạch phát triển của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), cho rằng giá vé máy bay của các hãng tăng nằm trong xu hướng chung của ngành hàng không toàn cầu. Xu hướng này chịu tác động bởi các nguyên nhân: Giá nhiên liệu tăng cao, bình quân năm 2024 tăng 34% so với 2019 (từ 76,7 USD/thùng lên 102,8 USD/thùng); tình hình lạm phát và mất giá đồng tiền, tại Việt Nam bình quân 2024 tăng 8% so với 2019; việc triệu hồi động cơ của Nhà sản xuất Pratt & Whitney (PW) dẫn đến tình trạng khan hiếm tàu bay toàn cầu, ảnh hưởng đến giá thuê tàu bay (bình quân 2024 so với 2019 tăng 20-30%).
Tại Việt Nam, thời gian qua, tỷ lệ giá vé cao chủ yếu rơi vào các ngày cao điểm trong dịp nghỉ lễ hoặc các khung giờ đẹp, ngày đẹp. Hiện, hành khách vẫn có thể lựa chọn các mức giá thấp, hợp lý khi chọn lựa các chuyến bay tránh dịp cao điểm.
Cần thêm các chính sách, cơ chế hỗ trợ
Các chuyên gia kinh tế nhận định trước khi tìm giải pháp để tăng cường liên kết, hợp tác giữa hai ngành này, phải tìm được cơ chế kiểm soát trong chính nội bộ ngành. Điều này rất cần vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành là Bộ GTVT và Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng các tổ chức xã hội, nghề nghiệp liên quan.
Đồng thời, để việc hợp tác của ngành du lịch và hàng không kịp thời, giải quyết các vấn đề như giảm giá vé máy bay thực sự hiệu quả, cần có kế hoạch liên kết tổng thể ở quy mô quốc gia. Các cơ quan quản lý nhà nước cấp cao của hai ngành cần đóng vai trò “nhạc trưởng” để tạo môi trường kết nối giữa các địa phương, ngành hàng không và du lịch bền vững, nhịp nhàng.
Về phía các doanh nghiệp hàng không, đại diện Vietjet Air đề xuất Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục thúc đẩy các đàm phán, hiệp định song phương, đa phương với các quốc gia để có các chính sách thuận lợi hơn về thị thực, cấp visa điện tử thuận tiện hơn, hỗ trợ hoạt động mở đường bay mới.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Tập đoàn Du lịch - Hàng không Vietravel, cho rằng địa phương, doanh nghiệp du lịch và hãng hàng không cần phối hợp chặt chẽ hơn trong quảng bá về điểm đến, sản phẩm du lịch; có các chương trình kích cầu du lịch như giảm giá vé máy bay, combo du lịch trọn gói, miễn phí visa; nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, đảm bảo an toàn cho du khách…
Ông Nguyễn Hữu Y Yên, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty TNHH MTV Dịch vụ lữ hành Saigontourist đề nghị Chính phủ có gói hỗ trợ phù hợp cho các hãng hàng không nhằm giảm chi phí; gói trợ cấp cho các hãng hàng không khai thác điểm đến chưa phổ biến. Bên cạnh đó, ngành du lịch và hàng không cần phối hợp khai thác các chuyến bay thuê bao nguyên chuyến, có chính sách giá ưu đãi, khởi hành định kỳ và đảm bảo hiệu quả khai thác khách 2 chiều. Thời gian triển khai cần đủ dài từ 6 tháng đến 1 năm để các công ty du lịch quảng bá, giới thiệu sản phẩm.
Ông Nguyễn Công Hoan, Tổng giám đốc Flamingo Redtours, chia sẻ các chương trình kêu gọi doanh nghiệp và địa phương cùng vào cuộc cần xuất phát từ sự tự nguyện, với cơ chế phù hợp. Khi các bên cùng đầu tư, cùng hưởng lợi thì việc hợp tác mới thực sự bền vững.
"Bên cạnh đó, nội bộ hàng không và du lịch cần sự ‘bắt tay’ chặt chẽ hơn trong chính ngành của mình", ông Hoan nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bà Lương Thị Hoàng Lan, Giám đốc Kinh doanh Khối du lịch nghỉ dưỡng Tập đoàn Sun Group, kiến nghị có sự ngồi lại của 3 bên: địa phương, du lịch và hàng không để bàn kế hoạch hợp tác ngắn hạn và lâu dài trên cơ sở chia sẻ lợi ích và trách nhiệm giữa các bên.
"Không chỉ hàng không và du lịch cần đưa ra chính sách giá tốt, mà các địa phương cũng cần đưa ra những ưu đãi hợp lý (về nghỉ dưỡng, vận chuyển, nhà hàng…) để tạo điều kiện xây dựng những chương trình, combo sản phẩm nghỉ dưỡng chất lượng với mức giá ưu đãi, bao gồm cả vé máy bay, phòng khách sạn và tour du lịch", bà Lan nói.
Từ góc độ quản lý nhà nước, ông Đỗ Hồng Cẩm, Phó cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, cho biết thời gian tới, cơ quan chức năng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát, hướng dẫn việc thực hiện đúng quy định về giá vận chuyển hành khách. Đồng thời, cơ quan này khuyến khích các hãng hàng không nghiên cứu, tiết giảm chi phí, triển khai các chính sách khuyến mãi, ưu đãi giá vé cho hành khách trên các đường bay nội địa phù hợp...
Cục Hàng không sẽ tiếp tục phối hợp với Cục Du lịch quốc gia và các tỉnh, thành phố để thúc đẩy và phát triển hoạt động kết nối hàng không - du lịch.
Hiện, Cục Hàng không đang xem xét sớm tổ chức hội nghị liên ngành du lịch và hàng không để quảng bá địa điểm và sản phẩm; chia sẻ kinh nghiệm phối hợp giữa hai ngành trong phát triển kinh tế du lịch; tham khảo kinh nghiệm quốc tế, đề xuất các chính sách tạo thuận lợi cho ngành hàng không - du lịch...