Tàu bay

Vì sao máy bay sơn màu trắng chiếm đa số?

Hà Nguyễn 12/06/2024 12:02

Máy bay từng được các hãng giữ lớp bề mặt kim loại bóng loáng suốt thời gian dài trước khi có nhiều màu sắc như hiện nay.

Quan sát tàu bay, nhiều người dễ dàng nhận thấy phần lớn thân tàu thường được sơn màu trắng, dù một số hãng hàng không có thiết kế riêng với nhiều màu sơn độc đáo.

paintingplane-998054240-15639062.jpg
Màu sơn trắng giúp giảm nhiệt sinh ra trên thân máy bay khi tiếp xúc với ánh sáng Mặt Trời. Ảnh: Yourmileagemayvary.

Cựu phi công Dan Bubb, hiện là tiến sĩ giảng dạy tại Đại học Nevada (Mỹ) chia sẻ với tạp chí Travel + Leisure: "Hầu hết thân máy bay được sơn màu trắng vì màu trắng phản chiếu ánh sáng mặt trời, giữ cho máy bay mát hơn, giảm tác động từ nhiệt độ cao".

Ý kiến này được cho là tương tự trường hợp của ôtô. Một chiếc ôtô đỗ ngoài thời tiết nắng gắt sẽ thế nào thì máy bay cũng vậy. Tại những vùng đất khí hậu ấm áp, những chiếc xe tối màu hút nhiệt nhiều hơn xe màu sáng.

Với máy bay kích thước lớn, việc làm mát thân tàu cần nhiều năng lượng hơn. Ngoài ra, máy bay còn phải chịu bức xạ mặt trời mạnh hơn khi bay trên cao. Lúc này, lớp sơn trắng giúp bớt hấp thụ bức xạ nhiệt.

Trong những năm đầu lịch sử của ngành hàng không, không phải chiếc máy bay nào cũng được sơn màu trắng. Nhiều hãng giữ nguyên lớp thân máy bay bằng nhôm bóng loáng. Sau đó đến những năm 1970, xu hướng trang trí tàu bay mới bắt đầu xuất hiện.

a350_xwb_finnair_finnair_blue_pa.jpg
Quá trình sơn một chiếc máy bay có thể khiến trọng lượng tàu bay tăng thêm hàng trăm kg. Ảnh: Aeroreport.

"Màu sơn trắng châu Âu đầu tiên của máy bay được giới thiệu bởi hãng hàng không Pháp Air France năm 1976. Những chiếc máy bay với thân vỏ sơn toàn màu trắng từ đó trở thành tiêu chuẩn cho một số hãng hàng không trên thế giới. Đến thế kỷ 21, xu hướng sơn thân vỏ và sử dụng vật liệu tổng hợp trong quá trình chế tạo máy bay ngày càng tăng", nhà sử học hàng không Shea Oakley, thành viên Hiệp hội lịch sử hàng không thế giới (World Airline Historical Society) chia sẻ.

Năm 1996, trường hợp ngoại lệ của hãng hàng không Pháp là một máy bay Concorde được sơn màu xanh biểu tượng của Pepsi theo hợp tác truyền thông. Tuy nhiên với màu xanh này, theo nhà sử học Shea Oakley, máy bay phải giới hạn vận tốc và tần suất bay. Ví dụ, khi máy bay đạt tốc độ hơn 2.100 km/h, phi công không được giữ quá 20 phút.

"Màu sơn xanh của máy bay khi đó chỉ có thể giữ được trong 2 tuần", nhà sử học Oakley nói.

Do tác động của ánh sáng mặt trời, kết hợp nhiệt sinh ra trong quá trình ma sát khí động học khi máy bay đạt tốc độ cao, các nhà thiết kế sơn máy bay đã nghiên cứu một số mã màu sơn trắng để cân đối, giảm nhiệt lượng. Theo đó, màu sơn trắng giúp phản xạ phần lớn nhiệt khỏi máy bay.

Nhôm và hợp kim nhôm được lựa chọn để chế tạo thân tàu bay vì đặc tính hoàn hảo về độ bền và khả năng chống ăn mòn, tỷ lệ trọng lượng và chi phí phù hợp. Một đặc tính nữa khiến nhôm được chọn là khả năng chống lại tác hại của tia cực tím.

Hà Nguyễn