Lợi ích và hạn chế của việc thuê máy bay
Thuê máy bay mang đến sự linh hoạt trong việc mở rộng hay thu hẹp đội bay, nhưng cũng có một số hạn chế.
Thị trường cho thuê máy bay đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2023, quy mô thị trường đạt mức 171,38 tỷ USD, dự kiến năm nay lên 195,09 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 9,4%.
Thuê và cho thuê máy bay là hoạt động quan trọng trong ngành hàng không. Thay vì mua máy bay mới, các hãng hàng không thuê lại từ công ty chuyên cho thuê.
Có hai loại hình cho thuê máy bay: thuê vận hành và thuê tài chính. Thuê vận hành thường là hợp đồng ngắn hạn và thuê toàn bộ tổ bay, trong khi thuê tài chính là hợp đồng dài hạn, không thuê tổ bay mà bên thuê có quyền mua máy bay khi kết thúc thời hạn thuê”
Lợi ích của việc thuê máy bay
Hoạt động cho thuê máy bay đóng vai trò quan trọng với ngành hàng không. Nó mang lại nhiều lợi ích lớn.
Lợi ích thứ nhất của việc thuê máy bay là khả năng tiếp cận máy bay mới hơn và tiên tiến hơn cho bên thuê, giúp họ duy trì tính cạnh tranh trên thị trường.
Lợi ích thứ hai là mang đến tính linh hoạt trong việc mở rộng hoặc thu hẹp đội bay. Các hãng hàng không có thể lựa chọn thuê máy bay trong thời gian ngắn hoặc dài hạn, từ đó cho phép họ điều chỉnh quy mô, thành phần đội bay dựa trên nhu cầu thị trường và yêu cầu hoạt động.
Chẳng hạn, trong mùa du lịch cao điểm, hãng có thể thuê thêm máy bay để đáp ứng nhu cầu tăng cao rồi trả lại khi nhu cầu giảm. Họ cũng có thể thuê khi thử nghiệm đường bay hoặc thị trường mới. Tính linh hoạt giúp hãng bay tối ưu hóa hoạt động, giảm chi phí, tận dụng các cơ hội doanh thu mà không cần phải cam kết hoặc đầu tư lâu dài.
Tính linh hoạt này đặc biệt quan trọng trong thị trường năng động, nơi nhu cầu có thể thay đổi nhanh chóng.
Hạn chế
Thuê máy bay có nhiều ưu điểm nhưng cũng tồn tại một số hạn chế mà các hãng hàng không luôn phải cân nhắc. Nhược điểm đầu tiên là chi phí phải trả về mặt dài hạn khá cao. Dù tiền đặt cọc thấp (bằng khoảng 3 đến 6 tháng phí thuê), tổng chi phí thuê máy bay trong suốt thời gian sử dụng thậm chí có thể bằng hoặc cao hơn tiền mua.
Nhược điểm thứ hai là khả năng tùy chỉnh hạn chế. Hãng bay có thể làm việc với công ty cho thuê để tùy chỉnh một số chi tiết như chỗ ngồi, hệ thống giải trí. Nhưng về cơ bản, họ bị hạn chế quyền tùy chỉnh nội thất và thiết bị trong cabin.
Điều này có thể gây bất lợi cho các hãng muốn tạo ra trải nghiệm độc đáo cho khách hàng. Nếu mua một chiếc máy bay mới, nhà khai thác có toàn quyền kiểm soát tùy chỉnh và tạo ra trải nghiệm phù hợp với hành khách của họ.
Chưa dừng lại ở đó, cấu hình máy bay cho thuê có thể không phù hợp với nhu cầu của bên thuê. Chẳng hạn, một số chuyến bay Vietjet Air chỉ khai thác 8 ghế thương gia, nhưng tàu bay thuê có thể có 16 ghế thương gia, vượt quá nhu cầu của hãng. Khoảng cách ghế trên tàu bay thuê có thể rộng hơn tàu bay của Vietjet, khiến số ghế ít đi, làm giảm doanh thu.
Nhược điểm thứ ba là hạn chế sử dụng và vận hành. Thỏa thuận cho thuê thường có những hạn chế về đường bay hoặc điểm đến. Đây có thể là bất lợi đối với những bên thuê muốn sự linh hoạt trong vận hành máy bay khi họ thấy phù hợp.
Cân nhắc thuê hay mua
Hãng hàng không luôn xem xét cẩn thận các chi phí liên quan khi cân nhắc thuê hay mua máy bay. Lợi thế của thuê máy bay là chi phí trả trước thấp hơn mua. Bên thuê chỉ cần trả tiền đặt cọc và thanh toán tiền thuê hàng tháng, thấp hơn nhiều so với vay ngân hàng mua máy bay. Điều này cho phép họ bảo toàn vốn hoặc phân bổ vốn vào các lĩnh vực kinh doanh khác.
Tuy nhiên, thuê máy bay có thể dẫn đến tổng chi phí cho một chiếc máy bay cao hơn mua. Các khoản thanh toán tiền thuê là chi phí liên tục kéo dài trong suốt thời hạn thuê, trong khi mua máy bay là chi phí một lần.
Nhà khai thác thường xem xét các yếu tố sau khi đưa ra quyết định thuê hay mua: mục đích sử dụng máy bay dự kiến, thời hạn thuê, giá trị còn lại dự kiến của máy bay khi kết thúc thời hạn thuê.
Nếu nhà khai thác mong muốn sử dụng máy bay với tần suất cao trong thời gian dài, việc mua máy bay có thể tiết kiệm chi phí hơn. Mặt khác, nếu nhà khai thác dự định sử dụng máy bay trong thời gian ngắn hoặc không chắc chắn về nhu cầu dài hạn, thuê máy bay là lựa chọn tốt hơn.
Bảo trì và sửa chữa, ai chịu trách nhiệm?
Cả bên thuê và bên cho thuê đều có trách nhiệm bảo trì và sửa chữa máy bay thuê. Trách nhiệm cụ thể thường được nêu trong hợp đồng và khác nhau tùy thuộc vào loại hợp đồng.
Trong hợp đồng thuê vận hành, bên cho thuê thường chịu trách nhiệm bảo trì và sửa chữa máy bay. Các công việc gồm kiểm tra, bảo trì, sửa chữa lớn và đại tu. Bên cho thuê có thể có cơ sở bảo trì riêng hoặc ký hợp đồng với nhà cung cấp dịch vụ bảo trì bên thứ ba để thực hiện công việc cần thiết. Bên thuê có trách nhiệm đảm bảo máy bay được bảo trì phù hợp với yêu cầu của bên cho thuê và tiêu chuẩn ngành.
Trong hợp đồng thuê tài chính, bên thuê chịu trách nhiệm bảo trì và sửa chữa máy bay. Bên thuê lựa chọn tự thực hiện công việc bảo trì, sửa chữa hoặc có thể ký hợp đồng với bên thứ ba. Hợp đồng thuê nêu rõ các yêu cầu bảo trì và sửa chữa, bao gồm tần suất kiểm tra, sử dụng các nhà cung cấp dịch vụ bảo trì được phê duyệt và báo cáo hoạt động bảo trì với công ty cho thuê.
Bên thuê phải hiểu rõ về chi phí bảo trì và sửa chữa liên quan đến việc thuê máy bay. Trong trường hợp công ty cho thuê chịu trách nhiệm về công việc bảo trì và sửa chữa, bên thuê có thể vẫn phải trả một số chi phí nhất định như kiểm tra hoặc sửa chữa định kỳ hư hỏng gây ra trong quá trình thuê.
Bảo hiểm và trách nhiệm pháp lý
Bên thuê tài chính luôn mua bảo hiểm cần thiết để bảo vệ họ khỏi những rủi ro và trách nhiệm pháp lý tiềm ẩn. Bên thuê vận hành thì giá thuê đã bao gồm bảo hiểm, nhưng cần lưu ý đàm phán làm rõ với bên cho thuê để đảm bảo quyền lợi.
Các loại bảo hiểm cần thiết cho máy bay thuê là bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm pháp lý và bảo hiểm rủi ro chiến tranh. Bảo hiểm thân tàu gồm các thiệt hại vật chất đối với máy bay, bao gồm thiệt hại do tai nạn, hỏa hoạn hoặc thiên tai.
Bảo hiểm trách nhiệm pháp lý gồm trách nhiệm pháp lý của hãng bay đối với thương tích của con người hoặc thiệt hại tài sản do máy bay gây ra. Bảo hiểm rủi ro chiến tranh bao gồm trách nhiệm của hãng bay đối với thiệt hại hoặc mất mát do chiến tranh hoặc khủng bố gây ra.
Phạm vi bảo hiểm phải đáp ứng các yêu cầu của hợp đồng cho thuê và tuân thủ các tiêu chuẩn, quy định của ngành.