Cục Hàng không Việt Nam: Không có tai nạn, sự cố nghiêm trọng xảy ra với tàu bay C909 của Trung Quốc

Cục Hàng không Việt Nam (Cục HKVN) vừa có văn bản báo cáo Bộ Xây dựng về khảo sát tiêu chuẩn thiết kế chế tạo tàu bay COMAC C909.

Từ ngày 15 - 24/01/2025, Cục Hàng không Việt Nam đã cử đoàn công tác làm việc trực tiếp với Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC) và Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc tại Thượng Hải - Trung Quốc.

Đoàn công tác thực hiện khảo sát, tìm hiểu tổng quan về kỹ thuật, khai thác, bảo dưỡng và các tiêu chuẩn thiết kế, chế tạo, thử nghiệm và quy trình cấp giấy chứng nhận loại tàu bay ARJ21- 700 (C909).

Chưa có tai nạn, sự cố nghiêm trọng xảy ra với C909

Theo Cục Hàng không Việt Nam, tính đến ngày 5/1/2025, có 160 tàu bay C909 đã được cung cấp đến tổng cộng 12 hãng hàng không, trong đó có 11 hãng hàng không của Trung Quốc và một hãng hàng không của Indonesia.

Những chiếc máy bay này đã chuyên chở tổng cộng hơn 19,16 triệu hành khách trên tổng cộng 633 đường bay tới 158 thành phố, 181 sân bay. Số giờ bay tích lũy tổng cộng đến đầu tháng 1/2025 là hơn 550.000 giờ bay và hơn 330.000 lượt cất hạ cánh.

Qua dữ liệu báo cáo của COMAC, không có tai nạn, sự cố nghiêm trọng xảy ra với tàu bay C909 kể từ khi tàu bay này đi vào hoạt động.

Trong năm 2024, giờ bay trung bình khai thác tàu bay C909 hàng ngày vào khoảng 5,2 giờ (block time) với độ tin cậy (dispatch reliability) vào khoảng hơn 99%.

Cũng trong năm 2024, đội bay C909 bay được khoảng 194.000 giờ với khoảng hơn 135.000 lượt cất hạ cánh, trong đó 509 gián đoạn khai thác (interruptions) bao gồm 131 chuyến bay bị hủy vì lý do kỹ thuật (mechanical reasons). Tỷ lệ gián đoạn khai thác do kỹ thuật là 3,77 trên 1000 chuyến bay, và tỷ lệ hủy chuyến là 0,97 trên 1000 chuyến bay.

Về hệ thống Quy chế an toàn hàng không (Regulation) của Trung Quốc, theo Cục Hàng không Việt Nam, hệ thống quy chế an toàn (CAAC Regulations) của Trung Quốc được thiết lập các Phần (Parts) tương tự như cách tổ chức các Parts của Cục Hàng không Liên Bang Mỹ (FAA).

Về quá trình cấp Giấy chứng nhận Loại tàu bay C909, tàu bay ARJ21-700 (C909) nộp đơn xin cấp Chứng nhận loại (TC) lần đầu từ ngày 20/01/2003 và cho đến ngày 29/12/2014 đã được CAAC cấp TC.

Qua đánh giá báo cáo phê chuẩn loại của COMAC, để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn chứng nhận, tàu bay C909 đã hoàn thành tổng cộng 78 kế hoạch chứng nhận (Certification Plan) được phê chuẩn ở giai đoạn 3.

Trong đó gồm 3.418 báo cáo tuân thủ, 300 nội dung kiểm tra và thử nghiệm tàu bay dưới đất, hoàn thành 2.942 chuyến bay với 5.257 giờ bay thử nghiệm (flight tests).

Riêng việc thay đổi thiết kế đã được COMAC hoàn thành và áp dụng cho các tàu bay được sản xuất sau ngày 30/12/2021, đồng thời COMAC cũng đã ban hành 22 chỉ lệnh kỹ thuật (SB) nhằm cải tiến tất cả các tàu bay đã xuất xưởng.

Đến tháng 1/2025, tất cả các hãng hàng không đang khai thác tàu bay ARJ21-700 cũng đã hoàn thành việc thực hiện 22 SB cho đội tàu bay của mình.

Kiến nghị đưa tàu bay COMAC vào khai thác

Qua quá trình tìm hiểu hệ thống cấp chứng nhận tàu bay của CAAC và qua các hệ thống tài liệu thu thập được, Cục Hàng không Việt Nam đánh giá các tiêu chuẩn đủ điều kiện bay của Trung Quốc chỉ có một số khác biệt nhỏ liên quan đến việc sử dụng tiếng Trung Quốc trong các nhãn mác trên tàu bay.

Việc đề xuất công nhận tiêu chuẩn thiết kế, chế tạo của Trung Quốc là cơ sở cho việc tạo thuận lợi cho hoạt động hàng không dân dụng trong bối cảnh thiếu hụt tàu bay, khó khăn trong việc mở rộng đội bay, đường bay và tạo một dư địa, động lực phát triển mới cho ngành hàng không Việt Nam.

Ngoài ra, việc tăng cường hợp tác với Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC), COMAC nhằm giúp Cục Hàng không Việt Nam thiết lập và nâng cao năng lực trong lĩnh vực giám sát, phê chuẩn các thiết kế, chế tạo tàu bay và duy trì đủ điều kiện bay của tàu bay.

Để đưa tàu bay COMAC vào khai thác, Cục Hàng không Việt Nam đã báo cáo, kiến nghị Bộ Xây dựng sửa đổi một số điều của Nghị định số 92/2016/NĐ CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định về các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng và một số điều Thông tư số 01/2011/TT-BGTVT ngày 12/11/2011 của Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành Bộ Quy chế an toàn hàng không dân dụng lĩnh vực tàu bay và khai thác tàu bay theo hướng công nhận các tiêu chuẩn chứng nhận đủ điều kiện bay của Trung Quốc làm cơ sở cho nhập khẩu tàu bay vào Việt Nam.

Về nội dung này, Cục Hàng không Việt Nam đã đăng ký bổ sung Chương trình xây dựng văn bản QPPL năm 2025 và tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan để triển khai thực hiện.

Sau khi đảm bảo các quy định pháp lý về công nhận tiêu chuẩn chứng nhận đủ điều kiện bay, Cục Hàng không Việt Nam triển khai thực hiện quy trình công nhận Giấy chứng nhận loại (TC) đối với tàu bay COMAC.

Đối với tàu bay thuê ướt bởi các hãng hàng không Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam sẽ thực hiện công nhận Giấy chứng nhận đủ điều kiện bay của từng tàu bay COMAC cụ thể và thực hiện quy trình đánh giá thừa nhận hiệu lực Giấy chứng nhận Người khai thác tàu bay nước ngoài theo quy định tại phần 22 – Bộ QCATHK.

Đối với tàu bay thuê khô bởi các hãng hàng không Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam sẽ thực hiện quy trình bổ sung loại tàu bay mới vào Giấy chứng nhận Người khai thác tàu bay của các Hãng hàng không Việt Nam và thực hiện cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện bay của từng tàu bay COMAC cụ thể.

Ngoài ra, Cục Hàng không Việt Nam thực hiện công tác kiểm tra, giám sát an toàn trao đổi, thống nhất với Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc về trách nhiệm và chuyển giao trách nhiệm giám sát an toàn khi cần thiết đối với tàu bay thuê ướt.

Đối với tàu bay thuê khô, thực hiện theo quy định của Bộ QCATHK và các quy định khác của pháp luật Việt Nam hiện hành.

Nam Bình