Bộ GTVT thống nhất phương án đầu tư, mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, Bộ GTVT báo cáo Thường trực Chính phủ phương án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành. Trong đó, bộ đề nghị giao cho Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) triển khai dự án này.

Theo Bộ GTVT, sau khi có chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về việc làm rõ phương án đầu tư mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành, đơn vị đã chủ trì cuộc họp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và VEC.

Các bên bàn thảo về 3 hình thức đầu tư dự án gồm đầu tư công, đối tác công tư (PPP) và sử dụng vốn của doanh nghiệp Nhà nước để làm theo hình thức đầu tư kinh doanh.

Cách giao cho doanh nghiệp Nhà nước đầu tư tương tự như việc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM), Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không hiện nay.

So với đầu tư công và đầu tư theo phương thức PPP, các bên nhận thấy việc giao VEC thực hiện đầu tư dự án sẽ phát huy được vai trò và nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước, phù hợp với mục tiêu hình thành VEC, đồng bộ trong vận hành, khai thác tuyến cao tốc, là tiền đề cho VEC đầu tư mở rộng các tuyến cao tốc khác.

Bên cạnh đó, VEC là chủ đầu tư và đang vận hành tuyến này nên việc triển khai dự án phù hợp với tình hình sở hữu tài sản tuyến.

Ngoài ra, VEC làm sẽ giảm áp lực lên ngân sách nhà nước, thời gian thực hiện ngắn hơn sử dụng vốn đầu tư công. Đặc biệt, không phải xử lý xung đột lợi ích giữa VEC và chủ thể mới, trường hợp đầu tư theo phương thức PPP.

Về kinh nghiệm, các bên cũng thống nhất VEC đủ năng lực làm chủ đầu tư, quản lý, khai thác vận hành tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành sau khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

Theo phương án mới cập nhật, trường hợp VEC huy động 100% vốn đầu tư dự án bao gồm 904 tỷ đồng giải phóng mặt bằng thì tổng mức đầu tư khoảng 16.258 tỷ đồng (bao gồm lãi vay trong thời gian xây dựng).

Trong đó, vốn chủ sở hữu 5.958 tỷ đồng (37%), vốn vay thương mại 10.300 tỷ đồng (63%).

Do vốn điều lệ hiện tại của VEC rất thấp (khoảng 1.115 tỷ đồng), ảnh hưởng tới chỉ số tín nhiệm trong việc vay vốn từ các tổ chức tài chính, VEC và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trình Chính phủ phương án bổ sung vốn điều lệ cho VEC lên 38.251 tỷ đồng.

Đồng thời Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và VEC đề xuất cơ chế tài chính cho phép khoanh và lùi trả gốc (3.988 tỷ đồng) được Bộ Tài chính đã ứng trả trái phiếu cho VEC, lãi liên quan đến khoản trái phiếu công trình do Bộ Tài chính đã ứng trả từ giai đoạn 2022-2026 sang giai đoạn 2031-2034 để có kinh phí thực hiện dự án.

Tuy nhiên trong báo cáo Thủ tướng về việc xác định lãi suất nhận nợ khoản ứng thanh toán gốc, lãi trái phiếu của VEC được Chính phủ bảo lãnh, Bộ Tài chính kiến nghị yêu cầu VEC phải trả gốc và lãi đầy đủ trong giai đoạn 2024-2026 theo đúng cam kết, không đặt vấn đề khoanh nợ sang giai đoạn 2033-2036.

Trường hợp VEC chậm trả nợ (gốc, lãi), VEC phải thanh toán lãi phạt chậm trả bằng 150% mức lãi suất phải trả cho ngân sách nhà nước.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định nếu thực hiện đồng thời các điều kiện như bổ sung vốn điều lệ; áp dụng cơ chế hòa chung dòng tiền 5 dự án cao tốc do VEC đầu tư, khai thác; khoanh và lùi trả nợ gốc liên quan đến trái phiếu công trình Bộ Tài chính đã ứng trả nợ; ngân sách nhà nước chi trả giải phóng mặt bằng thì VEC mới đáp ứng năng lực tài chính để đầu tư dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành.

Đại diện Bộ GTVT cũng cho biết trong trường hợp VEC không đủ khả năng thực hiện, Bộ GTVT đưa ra phương án là Thủ tướng có thể cân đối vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 để giao cho doanh nghiệp nhà nước (VEC) đầu tư theo hình thức đầu tư công.

Châu Anh