Boeing và NASA huỷ phóng tàu Starliner phút chót
Sự cố máy tính phút cuối cản trở nỗ lực phóng chuyến bay đầu tiên của Boeing đưa phi hành gia vào vũ trụ.
Khuya thứ bảy 1/6 theo giờ Việt Nam, NASA và Boeing phải huỷ vụ phóng tên lửa Atlas V đưa tàu Starliner vào không gian. Ở thời điểm 3 phút 50 giây trước vụ phóng, máy tính điều khiển quá trình đếm ngược của Atlas V kích hoạt chế độ tự động tạm dừng. Vấn đề phát sinh khiến Boeing và NASA phải huỷ lệnh phóng vì không đủ thời gian giải quyết.
Các kỹ thuật viên Boeing lập tức chạy đến bệ phóng để giúp bộ đôi phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams ra khỏi khoang trên đỉnh tên lửa Atlas V. Các phi hành gia quay trở lại khu phi hành đoàn NASA ở Trung tâm vũ trụ Kennedy gần đó để chờ lần phóng tiếp theo.
Tory Bruno, Chủ tịch và Giám đốc điều hành ULA, công ty chế tạo tên lửa Atlas V, cho biết cả 3 máy tính trong hệ thống máy tính ở bệ phóng phải hoạt động đồng thời trong giai đoạn đếm ngược cuối cùng.
Vào thời điểm phóng, hệ thống máy tính điều khiển việc rút dây rốn và nhả chốt giữ tên lửa ở bệ phóng di động. Dây rốn là đường ống hoặc dây cáp kết nối tên lửa với các thiết bị hỗ trợ trên mặt đất. Đường ống này truyền chất lỏng và áp suất, cáp truyền điện và thông tin liên lạc.
Ở vụ phóng này, hai trong số ba máy tính được kích hoạt khi chuỗi đếm ngược 4 phút bắt đầu. Một thẻ trong máy tính thứ ba mất thêm sáu giây để “lên sóng". Dù cuối cùng cũng hoạt động, nó chậm hơn so với 2 máy tính kia và vấp phải thứ được gọi là “vạch đỏ", khiến vụ phóng bị huỷ bỏ.
Các quan chức NASA ban đầu cho biết Starliner có thể phóng ngay trong vòng 24h đầu sau khi huỷ chuyến nếu họ tìm ra giải pháp đơn giản cho sự cố máy tính, chẳng hạn đổi thẻ bị lỗi. Các máy tính nối mạng với nhau nhưng được thiết kế để có thể thay thẻ. Mỗi thẻ chịu trách nhiệm về các chức năng khác nhau trong quá trình đếm ngược, cho phép khắc phục nhanh chóng mà không cần phải thay thế toàn bộ thiết bị.
Tuy nhiên sau đó, NASA thông báo vụ phóng sẽ không sớm diễn ra vào chủ nhật (giờ Việt Nam) để các bên liên quan có thêm thời gian đánh giá sự cố máy tính.
Cơ hội tiếp theo để phóng là 21h52 thứ tư ngày 5/6 theo giờ Việt Nam. Cơ hội phóng xuất hiện khoảng 1-2 ngày mỗi lần, khi đường quỹ đạo của Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) di chuyển thẳng hàng trở lại với bệ phóng tên lửa Atlas V.
Nếu không cất cánh trước thứ năm tuần sau, Starliner có thể đối mặt với sự chậm trễ lâu hơn nữa vì ULA phải thay bộ pin có tuổi thọ giới hạn trên tên lửa Atlas V. Việc thay pin mất khoảng 10 ngày.
Chuyến phóng vừa hủy bỏ là lần chậm trễ tiếp theo trong chuỗi ngày trì hoãn của chương trình Starliner. Boeing đang chậm 7 năm so với lịch trình công bố, khi NASA trao cho họ hợp đồng trị giá 4,2 tỷ USD.
SpaceX phóng tên lửa đưa tàu vũ trụ vào quỹ đạo từ năm 2020. Boeing từng có thể làm điều tương tự, nhưng chuyến bay thử nghiệm không người lái đầu tiên năm 2019 gặp sự cố nghiêm trọng về phần mềm, khiến nó không bao giờ có thể bay vào vũ trụ.
Chuyến thử lại vào năm 2022 cho kết quả tốt, nhưng vấn đề về bộ dù và chất dễ cháy thậm chí còn gây ra nhiều sự chậm trễ hơn nữa.
Đầu tháng 4, hệ thống đẩy của Starliner xuất hiện lỗi rò rỉ khí heli xuất phát từ van tên lửa. NASA xác nhận lỗi không gây ảnh hưởng, Boeing tuyên bố sẽ không sửa lỗi cho đến khi phóng tàu thành công.