Hệ thống định vị vệ tinh mới của Trung Quốc có thể chính xác đến centimet

Kế hoạch Phát triển BDS cho năm 2035 đã được công bố tại một hội nghị chuyên đề ở Bắc Kinh để kỷ niệm 30 năm dự án Bắc Đẩu (Beidou).

Kế hoạch mới phác thảo tương lai của mạng lưới định vị vệ tinh của Trung Quốc. Dựa trên hoạt động ổn định của BDS-3, Trung Quốc đặt mục tiêu thiết lập một BDS thế hệ tiếp theo tiên tiến hơn, mạnh mẽ hơn và tập trung vào người dùng hơn, tờ Global Times đưa tin.

Theo lịch trình xây dựng hệ thống mới được công bố, những đột phá trong các công nghệ chính ​​sẽ diễn ra vào năm 2025. Đến năm 2027, 3 vệ tinh thí điểm sẽ được phóng để thử nghiệm các công nghệ mới và đến năm 2029, việc triển khai các vệ tinh mạng của hệ thống sẽ bắt đầu. BDS thế hệ tiếp theo dự kiến ​​sẽ hoàn thành toàn bộ vào năm 2035.

Hệ thống mới sẽ có các đặc điểm như độ chính xác, tính linh hoạt, trí thông minh và khả năng thích ứng, cung cấp cho người dùng toàn cầu các dịch vụ định vị, định thời gian và định vị thời gian thực, độ chính xác cao và độ tin cậy cao trên khắp Trái Đất và không gian gần Trái Đất, với độ chính xác từ mức met đến mức decimet thậm chí là mức centimet.

Hệ thống sẽ phục vụ nhiều thiết bị đầu cuối của người dùng trải dài từ bề mặt Trái Đất đến sâu trong không gian và tích hợp liền mạch với các công nghệ định vị vệ tinh khác.

CSNO lưu ý rằng BDS thế hệ tiếp theo sẽ tối ưu hóa kiến ​​trúc mạng lưới vệ tinh, tạo thành cấu hình lai giữa quỹ đạo cao, trung bình và thấp để tăng cường độ chính xác của các chuẩn mực “không gian, thời gian” và khả năng hoạt động tự động của hệ thống.

Theo cơ quan này, một hệ thống mặt đất tích hợp và hiệu quả cũng sẽ được thiết lập để đảm bảo tính linh hoạt về tài nguyên, chia sẻ dữ liệu và hoạt động liên tục.

"Hiện tại, chúng tôi đã khởi xướng một loạt dự án nghiên cứu tập trung vào các công nghệ chính, đặc biệt là các công nghệ mới nổi như vệ tinh quỹ đạo Trái đất thấp (LEO)", Xie Jun, Phó Giám đốc thiết kế của dự án BDS và là nhà nghiên cứu tại Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc, trả lời trên Global Times.

Ông giải thích rằng BDS đã áp dụng sáng tạo sự kết hợp giữa vệ tinh quỹ đạo Trái đất trung bình (MEO) và vệ tinh quỹ đạo Trái Đất cao (HEO).

Các vệ tinh LEO có thể cung cấp tốc độ định vị nhanh hơn và độ chính xác tốt hơn từ mức 10 m xuống 1 m, hoặc thậm chí là độ chính xác ở mức decimet và centimet.

"Vào thời điểm đó, người dùng sẽ nhận thấy rõ ràng rằng ngay cả trong môi trường có nhiễu hoặc vật cản, BDS vẫn duy trì độ tin cậy cao, với độ chính xác tuyệt vời trong việc định vị và tính thời gian", ông Xie lưu ý.

Theo Global Times, là một nhà cung cấp toàn cầu cốt lõi được Liên Hợp Quốc công nhận, Trung Quốc đã tiếp tục mở rộng "vòng tròn bạn bè" quốc tế của mình bằng cách ký kết các thỏa thuận hợp tác BDS với các quốc gia như Nga, Pakistan, Belarus và các quốc gia Arab.

Sản phẩm BDS hiện đã được xuất khẩu sang hơn 140 quốc gia và khu vực, và hệ thống đã được tích hợp vào tiêu chuẩn của 13 tổ chức quốc tế, bao gồm cả tiêu chuẩn hàng không dân dụng, hàng hải và thông tin di động.

Được phát triển từ năm 1999, Bắc Đẩu của Trung Quốc ra mắt dịch vụ toàn cầu vào năm 2018, có khoảng 48 vệ tinh đang hoạt động trên quỹ đạo và 2 vệ tinh khác đang được đưa vào sử dụng. Các vệ tinh Bắc Đẩu được phân bổ trên nhiều quỹ đạo, tăng tính đa dạng.

Công nghệ BDS được đánh giá mới hơn so với hệ thống GPS của Mỹ. Hội đồng cố vấn Định vị, Dẫn đường và Thời gian (Positioning, Navigation and Timing Advisory Board) của Mỹ cho biết trong báo cáo tóm tắt năm 2023 rằng khả năng của GPS kém hơn đáng kể so với BDS của Trung Quốc.

Các vệ tinh của mạng lưới này mới hơn GPS và sử dụng các cơ sở mặt đất tiên tiến hơn cùng với số lượng trạm giám sát lớn hơn, các chuyên gia Mỹ nhận định.

BDS cũng có các công nghệ mà GPS không có, chẳng hạn như nhắn tin hai chiều. Khả năng này cho phép cung cấp thông tin liên lạc quan trọng ở những vùng xa xôi không có cơ sở hạ tầng.

Nó cũng có thể được sử dụng cho mục đích giám sát bằng cách chuyển tiếp dữ liệu từ thiết bị của người dùng. Công nghệ này cung cấp lợi thế cho các ứng dụng tự động và cơ sở hạ tầng thông minh, bằng cách tích hợp khả năng giám sát trên toàn thế giới.

Hiện nay, các ứng dụng BDS đang mở rộng nhanh chóng trên khắp các lĩnh vực chính của nền kinh tế quốc gia Trung Quốc, với tỷ lệ bao phủ hơn 90% trong các lĩnh vực như giao thông vận tải, năng lượng, tài nguyên thiên nhiên và ứng phó khẩn cấp, Xiang Libin, Phó Giám đốc Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia và là viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cho biết.

Thắng Nguyễn