Cần hơn 80.000 tỷ đồng xây đường sắt kết nối Thủ Thiêm tới sân bay Long Thành
Bộ GTVT nghiên cứu dự án xây dựng đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài 41,83 km, tốc độ tối đa 120 km/h. Điểm đầu tuyến đường sắt tại ga Thủ Thiêm, điểm cuối tại sân bay Long Thành.
Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) cho biết đã giao Ban Quản lý dự án đường sắt là chủ đầu tư tổ chức lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành theo quy hoạch. Đến nay, đã hoàn thành dự thảo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
Do vậy, Bộ GTVT đề nghị các bộ, UBND TP.HCM, tỉnh Đồng Nai nghiên cứu, tham gia ý kiến về nội dung báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án để có cơ sở hoàn thiện báo cáo, bảo đảm tiến độ trình cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư.
Theo báo cáo tiền khả thi dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành do Liên danh tư vấn TEDI - TEDIS lập, dự án này có mục tiêu kết nối sân bay Long Thành với TP.HCM, đồng thời phát triển đô thị dọc tuyến.
Dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài tuyến chính 41,83 km, chiều dài đường dẫn vào depot (khu bảo dưỡng, sửa chữa tàu) Cẩm Đường 4,4 km. Đoạn đi qua TP.HCM dài 11,75 km, đoạn qua Đồng Nai dài 30,08 km. Tuyến có tiêu chuẩn đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa.
Điểm đầu tuyến đường sắt này tại ga Thủ Thiêm thuộc phường An Phú (TP Thủ Đức, TP.HCM), điểm cuối tại sân bay Long Thành (huyện Long Thành, Đồng Nai).
Đoạn đi trên cao, cầu cạn, cầu vượt sông là 30,67 km (chiếm 66,34% chiều dài dự án), đoạn đi hầm 15,13 km (chiếm 32,73%), đoạn đi trên nền đường đất 430 m (chiếm 0,93%).
Toàn tuyến có 20 ga (gồm cả ga Thủ Thiêm), trong đó có 16 ga trên cao, 4 ga ngầm. Depot Cẩm Đường có diện tích khoảng 21,4 ha đặt tại khu vực xã Cẩm Đường, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Ngoài ra, có depot nhỏ Thủ Thiêm phục vụ đỗ tàu, trạm sửa chữa nhỏ, vệ sinh tàu với diện tích 1,2 ha đặt tại ga Thủ Thiêm.
Tư vấn kiến nghị loại hình cho dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành là tuyến đường sắt đô thị vận chuyển nhanh, khối lượng lớn (MRT). Tốc độ thiết kế tối đa 120 km/h trên chính tuyến (90 km/h trong hầm). Tốc độ vận hành tối đa 110 km/h trên chính tuyến, 80 km/h trong hầm.
Tuyến đường sắt này được thiết kế với tải trọng trục 16 tấn, sử dụng đoàn tàu động lực phân tán (EMU), tiếp điện trên cao. Giai đoạn 2035-2045 sử dụng 9 đoàn tàu 4 toa/đoàn, giai đoạn 2045-2055 sử dụng 28 đoàn tàu, mỗi đoàn 4 toa và giai đoạn sau 2055 sử dụng 31 đoàn tàu, mỗi đoàn 6 toa. Tuyến đáp ứng năng lực chuyên chở 30.000-40.000 người/hướng/giờ.
Tổng mức đầu tư dự kiến (không bao gồm lãi vay) để xây dựng đường sắt Long Thành - Thủ Thiêm là 84.752 tỷ đồng (tương đương 3,454 tỷ USD). Trong đó chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư khoảng 5.504 tỷ đồng.
Về hình thức đầu tư, đơn vị tư vấn kiến nghị dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước kết hợp với vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Vốn ngân sách nhà nước khoảng 58.609 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 69% tổng mức đầu tư và vốn vay ODA khoảng 26.143 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 31% tổng mức đầu tư.
Nếu được các cấp có thẩm quyền thông qua, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành dự kiến được xây dựng từ cuối năm 2026 đến năm 2029 và khai thác thương mại vào năm 2030.
Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành kết nối với tuyến đường sắt đô thị số 2 TP.HCM tại ga Thủ Thiêm, kết nối đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu tại ga SI8, kết nối đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tại ga Thủ Thiêm và ga Long Thành.
Về hướng tuyến, đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành bắt đầu từ ga Thủ Thiêm, đi song song về bên phải đường bộ cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Sau khi giao cắt với đường vành đai 3, tuyến rẽ phải đi song song về bên trái đường vành đai 3 TP.HCM, vượt sông Đồng Nai tại vị trí cách tim cầu Nhơn Trạch trên vành đai 3 khoảng 62,5 m về phía thượng lưu.
Sau khi vượt sông Đồng Nai, tuyến vẫn bám sát đường vành đai 3, đi bên trái của đường vành đai 3. Đến khu vực giao cắt với tỉnh lộ 25B, hướng tuyến rẽ trái và đi vào giải phân cách giữa đường tỉnh lộ 25B.
Tới địa phận xã Long An, huyện Long Thành tuyến sẽ đi ngầm bám theo đường trục chính quy hoạch của xã. Sau khi giao cắt khác mức quốc lộ 51, tuyến đi cùng hành lang của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đi vào giữa giải phân cách thuộc hành lang dành cho đường sắt dọc theo đường trục số 1 vào sân bay Long Thành.
Sau phạm vi sân bay Long Thành, tuyến rẽ phải vào depot đặt tại xã Cẩm Đường, huyện Long Thành. Dự kiến tổng diện tích đất giải phóng mặt bằng là 140,11 ha, có 302 nhà dân bị ảnh hưởng.
Dự án xây dựng đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành được đưa vào quy hoạch xây dựng mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo đó, đến năm 2030, khu vực phía nam có 4 tuyến đường sắt gồm Biên Hòa - Vũng Tàu từ ga Trảng Bom đến ga Vũng Tàu dài 84 km, tuyến TP.HCM - Cần Thơ từ ga An Bình đến ga Cái Răng dài 174 km, tuyến TP.HCM - Lộc Ninh từ ga Dĩ An đến biên giới Việt Nam - Campuchia (cửa khẩu Hoa Lư) dài 128 km và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành từ ga Thủ Thiêm đến sân bay quốc tế Long Thành chỉ phục vụ hành khách dài khoảng 38 km.