Văn minh hàng không

Mẹo chống jet lag khi bay đường dài

Nguyệt Quỳnh 15/09/2024 06:08

Hội chứng lệch múi giờ (jet lag syndrome) sau những chuyến bay dài làm không ít hành khách mệt mỏi, đặc biệt với người mới đi xa lần đầu.

Jet lag hay tình trạng mệt mỏi do chênh lệch múi giờ là nỗi ám ảnh của hành khách mỗi khi bay xa. Càng di chuyển đến một múi giờ cách xa địa điểm xuất phát, bạn càng dễ bị jet lag.

gettyimages-596588093-1920x1080.jpg
Người gặp jet lag thường bị rối loạn giấc ngủ do sự thay đổi đột ngột về múi giờ, khiến cơ thể chưa kịp thích ứng. Ảnh minh họa: Travel + Leisure.

Việc chênh lệch múi giờ có thể gây ra mệt mỏi, giấc ngủ bị gián đoạn hoặc không ngủ được, cảm giác không khỏe, thiếu tỉnh táo. Nhiều người thể trạng yếu hơn có thể gặp các vấn đề về đường tiêu hóa như lười ăn hoặc thèm ăn không đúng bữa. Một số trường hợp lảo đảo, mất phương hướng, dễ cáu giận, mất bình tĩnh hoặc suy nhược cơ thể… Jet lag là tình trạng tạm thời, nhưng nó có thể làm mất đi khá nhiều thời gian trong kỳ nghỉ của bạn.

Sắp xếp thời gian bay hợp lý

Malcolm von Schantz, một giảng viên sinh học tại Đại học Northumbria (Anh) cho biết bay trong các khoang cao cấp, hành khách có thể thư giãn và nghỉ ngơi hợp lý, có thể tránh được tình trạng thiếu ngủ, nhưng đây không phải là lựa chọn cho hầu hết mọi người.

shutterstock_2257025579-1.jpeg
Hành khách nên sắp xếp thời gian bay hợp lý để đảm bảo giấc ngủ. Ảnh: Simple Flying.

Tuy nhiên, Malcolm cho rằng việc chọn thời gian bay phù hợp có thể hữu ích. Ông gợi ý nên bay từ châu Âu đến Bắc Mỹ vào ban ngày để hành khách hạ cánh vào buổi tối. Khi đó, họ sẽ có một giấc ngủ ngon.

"Nếu đi chuyến bay buổi tối, bạn sẽ thức dậy vào lúc nửa đêm để được phục vụ bữa sáng và hạ cánh sau đó một hoặc hai giờ. Khi đó cả tình trạng chênh lệch múi giờ và tình trạng thiếu ngủ sẽ tác động đến bạn cùng một lúc", vị giảng viên này cho biết.

Malcolm cũng cho biết bay trên các tàu bay mẫu mới với khung nhẹ hơn như Airbus A350 hoặc Boeing 787 Dreamliner - dòng tàu bay thân rộng - hành khách sẽ cảm thấy bớt mệt mỏi hơn.

Tiếp cận với ánh sáng hợp lý

Ánh sáng là một trong những yếu tố ảnh hưởng chính đến nhịp sinh học của cơ thể. Tiếp xúc với ánh sáng vào buổi tối giúp bạn điều chỉnh về múi giờ muộn hơn so với thông thường (nếu bay về phía tây), trong khi tiếp xúc với ánh sáng buổi sáng có thể giúp bạn thích nghi với múi giờ sớm hơn (bay về hướng đông).

Nếu di chuyển hơn tám múi giờ về phía đông, hãy đeo kính râm và tránh ánh sáng mạnh vào buổi sáng, sau đó cho phép cơ thể tiếp cận càng nhiều ánh sáng mặt trời vào buổi chiều muộn trong vài ngày đầu tiên ở vị trí mới. Nếu đi về phía tây hơn tám múi giờ, hành khách hãy tránh ánh sáng mặt trời vài giờ trước khi trời tối trong những ngày đầu làm quen với giờ địa phương.

Bổ sung melatonin

Melatonin là một hormone được cơ thể tạo ra một cách tự nhiên để gây buồn ngủ. Thông thường, cơ thể tạo ra nhiều melatonin vào ban đêm, bắt đầu tăng vào buổi tối khi mặt trời lặn và giảm dần vào buổi sáng khi mặt trời mọc.

Hành khách nên báo cho tiếp viên nếu thấy không khỏe để được hỗ trợ, thay vì âm thầm chịu đựng. Ảnh: Engoo.
Để tránh các tác dụng không mong muốn của thuốc, hành khách nên sử dụng liều lượng melatonin theo khuyến cáo của bác sĩ. Ảnh: Engoo.

Melatonin cũng có sẵn dưới dạng thực phẩm bổ sung, hành khách có thể cân nhắc sử dụng để giúp cơ thể có được hoặc duy trì trạng thái buồn ngủ khi mệt mỏi do jet lag. Tuy nhiên tại một số nước như Anh và Pháp, melatonin không được bán rộng rãi mà cần được kê đơn.

Uống đồ uống có chứa caffeine

Tiêu thụ caffeine sẽ không chữa được chứng jet lag, nhưng đây là một phương pháp giúp bạn tỉnh táo và tập trung vào ban ngày. Một nghiên cứu cho thấy rằng 300 mg caffeine giải phóng chậm giúp tăng cường sự tỉnh táo ở những người đi du lịch về hướng đông. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng caffeine vào buổi chiều và buổi tối vì có thể bị khó ngủ.

Giãn lịch trình

Nếu bạn đi đến một cuộc họp quan trọng và phải ở trong trạng thái tốt nhất, hãy lên kế hoạch cho chuyến bay của bạn sao cho bạn đến nơi trước một hoặc hai ngày. Việc đến sớm hơn lịch trình sẽ giúp bạn có thời gian để thích nghi với chênh lệch múi giờ.

Một chuyến bay dài lấy đi rất nhiều sức lực và cơ thể bạn cần thời gian phục hồi để thích nghi với môi trường và múi giờ mới.

Nguyệt Quỳnh