Quân sự

Trực thăng - cánh tay nối dài cho công tác cứu hộ, cứu nạn

Hoàng Hà • 13/09/2024 06:38

Trong các tình huống khẩn cấp ở nhiều nước, trực thăng cứu hộ, cứu nạn với tính cơ động vượt trội, khả năng tiếp cận các vùng khó khăn, đã trở thành phương tiện cứu sinh đắc lực, hỗ trợ cứu sống hàng nghìn người dân.

Khi thảm họa thiên nhiên xảy ra, đặc biệt là lũ lụt, những phương tiện cứu hộ truyền thống thường gặp phải vô vàn khó khăn trong việc tiếp cận các khu vực bị cô lập. Địa hình ngập nước, đường xá bị phá hủy và các khu vực hiểm trở khiến việc cứu hộ qua đường bộ hoặc đường thủy trở nên gần như bất khả thi.

Trong tình huống đó, trực thăng đã trở thành phương tiện cứu sinh không thể thay thế. Từ Mỹ, Nhật Bản đến Singapore, lực lượng trực thăng cứu hộ, cứu nạn không chỉ thực hiện nhiệm vụ vận chuyển vật tư cứu trợ mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ mạng sống của hàng nghìn người bị mắc kẹt bởi thiên tai.

Người hùng trong cơn bão Katrina (Mỹ)

Mỹ có diện tích rộng lớn với hệ thống sông ngòi, địa hình đa dạng. Điều này khiến quốc gia này thường xuyên đối mặt với những trận bão, lụt lớn. Đặc biệt là tại các khu vực ven biển như New Orleans, lũ lụt trở thành mối đe dọa hàng đầu, gây thiệt hại nặng nề cả về tài sản và tính mạng con người.

Một trong những thảm họa lũ lụt nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ là cơn bão Katrina năm 2005. Sự kiện này đã cho thấy vai trò không thể thiếu của trực thăng trong việc cứu sống hàng nghìn người.

Cơn bão Katrina gây ra những thiệt hại không tưởng. Nó khiến hơn 1.800 người thiệt mạng và nhấn chìm gần như toàn bộ thành phố New Orleans ở bang Louisiana. Hệ thống đê bảo vệ thành phố đã bị phá hủy khiến hơn 80% diện tích New Orleans chìm trong biển nước. Nhiều khu dân cư bị ngập sâu, đường phố trở thành sông, hàng nghìn người dân bị mắc kẹt trong sự tuyệt vọng.

Trong tình huống đó, trực thăng cứu nạn là phương tiện duy nhất có thể tiếp cận các khu vực bị ảnh hưởng để giải cứu những người gặp nạn.

Ngay sau khi bão Katrina đổ bộ, các tuyến đường bộ và cầu cống bị phá hủy, khiến việc tiếp cận những khu vực bị ngập trở nên vô cùng khó khăn. Các phương tiện cứu hộ, cứu nạn trên mặt đất không thể di chuyển trong điều kiện nước ngập sâu. Lúc này trực thăng là công cụ duy nhất có thể giúp giải cứu người dân.

Trong những ngày đầu sau bão, Lực lượng Phòng vệ Quốc gia, Lục quân và Tuần duyên Mỹ đã huy động hàng nghìn trực thăng để tham gia các hoạt động giải cứu.

Trong vài ngày sau khi bão đổ bộ, hàng nghìn chuyến bay cứu hộ, cứu nạn được thực hiện. Trực thăng không chỉ thực hiện việc di chuyển nạn nhân khỏi các khu vực bị ngập mà còn đảm nhận việc vận chuyển hàng hóa cứu trợ, bao gồm thực phẩm, nước uống, và vật tư y tế đến những khu vực bị cô lập.

Một trong những loại trực thăng nổi bật nhất trong chiến dịch cứu nạn Katrina là UH-60 Black Hawk của Lục quân Mỹ. Đây là loại trực thăng đa nhiệm, có thể chở tối đa 11 người cùng với 3 thành viên phi hành đoàn. Với khả năng chở hàng mạnh mẽ, Black Hawk đã chuyên chở không chỉ nạn nhân mà còn các thiết bị y tế và nhu yếu phẩm cho những khu vực bị cô lập.

Trong những ngày đầu tiên sau thảm họa, Black Hawk đã thực hiện hàng nghìn chuyến bay, giải cứu hàng trăm người và vận chuyển hàng hóa cứu trợ.

“

Trong các trận lũ lụt hoặc thảm họa tự nhiên khác, trực thăng là phương tiện hiệu quả nhất để xác định vị trí và cứu hộ các nạn nhân, đặc biệt là từ những vị trí hiểm trở như mái nhà hoặc các khu vực khó tiếp cận.

Dan Sweet, Giám đốc quan hệ công chúng và truyền thông tại Hiệp hội Máy bay Trực thăng Quốc tế (HAI)

Ngoài ra, CH-47 Chinook, một loại trực thăng hạng nặng của Lục quân Mỹ, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa và thiết bị cứu hộ.

Với khả năng chở được 55 hành khách hoặc 10 tấn hàng hóa, Chinook trở thành phương tiện chủ lực trong việc cung cấp viện trợ khẩn cấp và sơ tán hàng loạt người dân ra khỏi những khu vực bị ảnh hưởng.

Keith Saylor, Giám đốc vận hành thương mại tại Columbia Helicopters, chia sẻ: "Trực thăng hạng nặng như Vertol 107-II hay Chinook 234 rất phù hợp để thực hiện nhiều chức năng cứu hộ, cứu nạn trong lũ lụt, với khả năng vận chuyển lên đến 4,5-10 tấn."

Một trong những câu chuyện cứu hộ cảm động nhất trong bão Katrina là việc giải cứu hàng trăm người bị mắc kẹt trên mái nhà tại khu vực Lower Ninth Ward, một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất của New Orleans.

Khi nước lũ dâng cao, nhiều người dân đã phải leo lên mái để tránh bị cuốn trôi. Nhiều người đã mắc kẹt suốt nhiều ngày mà không có thức ăn hay nước uống.

Lúc này, trực thăng đã thực hiện các chuyến bay liên tục, thả dây cáp cứu hộ xuống và kéo từng người dân lên máy bay. Mỗi chiếc trực thăng có thể cứu hàng chục người mỗi lần và nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đội cứu hộ, hàng nghìn người đã được giải cứu trong vài ngày đầu sau thảm họa.

Lee Benson, một chuyên gia tư vấn về máy bay trực thăng, chia sẻ: "Trong bão Katrina, các trực thăng đã thực hiện hơn 7.500 cuộc giải cứu bằng dây nâng, giải cứu hàng nghìn người khỏi những tòa nhà đang chìm dần trong nước".

Sau bão Katrina, Mỹ đã đầu tư mạnh mẽ vào việc nâng cấp hệ thống trực thăng cứu hộ, cứu nạn. Các thiết bị hiện đại như hệ thống định vị GPS, thiết bị quan sát ban đêm và hệ thống hồng ngoại (FLIR) để phát hiện nạn nhân trong điều kiện ánh sáng yếu đã được trang bị.

MH-60 Jayhawk của Tuần duyên Mỹ có khả năng hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết và bay xa hàng nghìn hải lý để thực hiện các sứ mệnh ngoài khơi. Hệ thống truyền tải dữ liệu thời gian thực từ trực thăng xuống các đơn vị điều phối trên mặt đất cho phép cập nhật liên tục về vị trí của nạn nhân, tình trạng lũ lụt, và tiến trình cứu hộ.

Những cải tiến này đã giúp tăng hiệu quả và giảm thiểu rủi ro trong các chiến dịch cứu hộ sau thảm họa.

Cứu sinh trong thảm họa thiên nhiên ở Nhật Bản

Trong hơn hai thập kỷ qua, Nhật Bản đã xây dựng một hệ thống trực thăng cứu hộ, cứu nạn hiện đại để đối phó với các thảm họa thiên nhiên, đặc biệt là lũ lụt và động đất.

Trận động đất Hanshin năm 1995 đã cướp đi sinh mạng của hơn 6.400 người và phá hủy cơ sở hạ tầng giao thông của thành phố Kobe. Thảm họa này đã cho thấy nhu cầu cấp bách phải phát triển một hệ thống trực thăng chuyên dụng để hỗ trợ trong những tình huống khẩn cấp.

Nhật Bản bắt đầu triển khai trực thăng cứu nạn vào năm 2001 tại tỉnh Okayama. Đến năm 2007, chính phủ nước này ban hành một đạo luật nhằm thúc đẩy việc sử dụng trực thăng trong các tình huống khẩn cấp, đồng thời cung cấp hỗ trợ tài chính để mở rộng hệ thống này.

Ngày nay, tất cả 47 tỉnh của Nhật Bản đều có hệ thống trực thăng cứu hộ, cứu nạn. Takaaki Komatsu, Tổng thư ký của Mạng lưới Y tế Khẩn cấp của Trực thăng và Bệnh viện (HEM-Net), cho biết: "Có nhiều nhu cầu về trực thăng cứu sinh hơn, chúng ta có thể thấy qua những con số thống kê. Những chiếc trực thăng này thực sự tạo ra sự khác biệt trong những tình huống khẩn cấp."

Một trong những cải tiến lớn trong cứu hộ tại Nhật Bản là sự ra đời của dịch vụ Cocoheli, được phát triển bởi công ty Authentic Japan Co. Vào năm 2016. Cocoheli cung cấp thiết bị phát tín hiệu cho người leo núi và trượt tuyết địa hình, giúp lực lượng cứu hộ xác định vị trí của họ trong trường hợp khẩn cấp.

Với mức phí hàng năm là 5.500 yen (khoảng 50 USD), người sử dụng có thể yên tâm rằng họ sẽ được cứu trong trường hợp gặp nguy hiểm.

Tính đến năm 2022, Cocoheli đã có hơn 160.000 người đăng ký sử dụng dịch vụ. Công ty đã tham gia hơn 300 vụ cứu nạn, trong đó hơn 80% số trường hợp đã được cứu trong vòng ba giờ từ khi bắt đầu tìm kiếm. Dịch vụ này cũng được tích hợp với lực lượng cứu hỏa và cảnh sát tại 39 tỉnh thành trên toàn nước Nhật, giúp tối ưu hóa quy trình cứu sinh.

Ngoài Cocoheli, các hãng xe như Toyota và Honda cũng hợp tác với HEM-Net để phát triển hệ thống D-Call Net, một hệ thống tự động yêu cầu triển khai trực thăng cứu sinh khi phát hiện tai nạn nghiêm trọng qua dữ liệu cảm biến của xe.

Hệ thống này giám sát các thông số như tốc độ, cường độ va chạm và tình trạng dây an toàn của hành khách để xác định có cần triển khai cứu nạn hay không. Hệ thống D-Call Net giúp giảm thời gian tiếp cận cứu nạn xuống đến 17 phút, từ đó tăng cơ hội sống sót cho các nạn nhân.

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, công ty Leonardo S.p.A. của Italy đã giới thiệu trực thăng AW169 tại Nhật Bản vào năm 2023.

Đây là một chiếc trực thăng tầm trung với khoang rộng rãi có khả năng chở hai cáng cùng với các thiết bị y tế tiên tiến. Với tầm bay dài và khả năng tải lớn, AW169 hứa hẹn trở thành công cụ quan trọng trong các sứ mệnh cứu nạn tại Nhật Bản.

Cánh tay đắc lực cho sứ mệnh cứu nạn ở Singapore

Lực lượng Không quân Singapore (RSAF) đã nâng cấp đội ngũ trực thăng của mình với hai mẫu trực thăng mới là H225M và CH-47F, giúp cứu sống nhiều người và hỗ trợ các hoạt động cứu trợ trong thảm họa.

Những chiếc trực thăng này, dù mới đạt khả năng hoạt động toàn diện vào tháng 4, đã sớm tham gia nhiều sứ mệnh cứu hộ cứu nạn quan trọng, bao gồm cả cứu nạn khẩn cấp và hỗ trợ cứu trợ lũ lụt.

Một trong những sứ mệnh cứu hộ đáng chú ý nhất của RSAF là vào tháng 2, khi trực thăng H225M được triển khai để cứu một phụ nữ 62 tuổi bị đột quỵ trên một con tàu du lịch ở Biển Đông.

Trung sĩ Edthan Yeo, một chuyên viên phi hành đoàn thuộc Phi đội 125, được triệu tập để thực hiện nhiệm vụ này. Anh là người chịu trách nhiệm hạ dây cáp để đưa bệnh nhân lên trực thăng. Với thời gian là yếu tố sống còn, phi hành đoàn đã nhanh chóng đưa người phụ nữ đến Bệnh viện Đa khoa Singapore (SGH) và bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch.

Ngoài ra, vào tháng 3/2022, hai chiếc CH-47F của RSAF đã được triển khai từ căn cứ Oakey tại Australia để hỗ trợ chiến dịch cứu trợ lũ lụt. Những chiếc trực thăng này đã giúp vận chuyển hàng hóa khẩn cấp và nhân viên cứu trợ đến những vùng bị cô lập do lũ lụt.

Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen nhấn mạnh: "Những chiếc trực thăng của chúng tôi đã chứng minh độ tin cậy trong việc vận chuyển nhân sự và vật tư khẩn cấp đến những nơi cần thiết."

H225M và CH-47F được thiết kế để thay thế các mẫu trực thăng cũ như AS332M Super Puma và CH-47D Chinook. Với tầm bay dài hơn 20% so với Super Puma, H225M mang lại hiệu suất vượt trội trong các nhiệm vụ vận chuyển và cứu nạn. Trong khi đó, CH-47F tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong các sứ mệnh có tải trọng nặng, vận chuyển hàng hóa và người dân ra khỏi những khu vực nguy hiểm.

ME4 Mandy Ooi, một kỹ sư của Phi đội 806, đã chia sẻ sự phấn khích khi chiếc CH-47F đầu tiên đến Singapore vào tháng 5/2021: "Quá trình đưa trực thăng về căn cứ và bắt đầu vận hành là một thử thách phức tạp, nhưng chúng tôi đã vượt qua và tích hợp thành công."

Từ các chiến dịch cứu hộ ở Biển Đông cho đến hỗ trợ cứu trợ lũ lụt tại Australia, H225M và CH-47F đã khẳng định vai trò quan trọng của mình trong các sứ mệnh cứu nạn của Singapore. Những chiếc trực thăng này không chỉ là phương tiện vận chuyển mà còn là biểu tượng của sự sống và hy vọng cho những người gặp nạn.

Với sự phát triển không ngừng về công nghệ và năng lực cứu hộ cứu nạn, trực thăng đang ngày càng trở thành lực lượng quan trọng, giúp cứu sống nhiều người và giảm thiểu thiệt hại trong các thảm họa trên toàn thế giới.

Hoàng Hà