Hàng không Nga làm gì trước lệnh cấm vận?
Do biện pháp cấm vận của phương Tây trong vòng 2 năm qua, các hãng hàng không Nga đã không thể sử dụng tàu bay sản xuất ở nước ngoài để khai thác thị trường bay dân dụng.
Hãng tin Newsweek nhận định các lệnh trừng phạt đã buộc hãng hàng không lớn của Nga phải ngừng hoạt động một số máy bay của mình. Một quan chức chính phủ cảnh báo rằng lượng hành khách ở Nga sẽ giảm mạnh trước các đòn giáng vào ngành hàng không dân dụng kể từ khi xung đột tại Ukraine nổ ra.
Nguy cơ lớn với hàng không dân dụng
Người đứng đầu Rosaviatsia - Cơ quan vận tải hàng không liên bang của Nga - ông Dmitry Yadrov, cho biết một số hãng hàng không phải ngừng hoạt động đội bay Airbus A320neo vì các lệnh trừng phạt khiến việc sửa chữa và bảo dưỡng động cơ do Mỹ sản xuất trở nên bất khả thi.
Yadrov cho biết lượng hành khách tại Nga sẽ giảm xuống còn 98,1 triệu hành khách trong năm nay so với 105 triệu của năm ngoái do ảnh hưởng bởi các lệnh cấm vận tăng cường của phương Tây đối với ngành hàng không Nga.
Sau khi Boeing và Airbus rời khỏi thị trường Nga, khoảng 550 máy bay do phương Tây sản xuất đã rơi vào tình trạng thiếu phụ tùng thay thế. Lượng tàu bay này chiếm khoảng 65% tổng số máy bay dân dụng của Nga.
Sergei Chemezov, người đứng đầu tập đoàn quốc phòng Rostec của Nga, thừa nhận từ năm 2030, ngành hàng không dân dụng nước này sẽ đối diện tình trạng nghiêm trọng. “Tôi cho rằng sẽ có sự rút lui đáng kể của tàu bay nước ngoài khỏi các hãng hàng không Nga từ năm 2030, vì sẽ không có nhiều cơ hội để sửa chữa chúng”.
Hiện tại Nga đang cố gắng khắc phục tình hình thông qua các cơ hội nhận được một số phụ tùng thay thế từ UAE, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời đẩy mạnh sản xuất máy bay nội địa trong nước.
Ông Chemezov cũng khẳng định hơn 110 máy bay các loại sẽ được cung cấp cho thị trường Nga vào năm 2025 và hơn 500 máy bay vào năm 2030 gồm MC-21, Tu-214, Il-114.
Tận dụng máy bay trong nước
Công ty cho thuê vận tải lớn nhất của Nga GTLK đã ký một thỏa thuận với Tập đoàn máy bay thống nhất (UAC) về việc bàn giao 238 máy bay phản lực và máy bay cánh quạt sản xuất trong nước giai đoạn 2027-32.
Thỏa thuận của GTLK với UAC bao gồm 132 máy bay SJ-100, 65 máy bay Il-114-300 và 41 máy bay Tu-214.
Giám đốc điều hành UAC, ông Yuri Slyusar cho biết thỏa thuận trên giúp tạo ra một cơ chế dài hạn trong việc cung cấp máy bay mới với nhiều sức chứa khác nhau để phục vụ nhu cầu khai thác của các hãng hàng không Nga.
“Sự tương tác của chúng tôi với GTLK sẽ góp phần thực hiện chiến lược thay thế hàng nhập khẩu, đáp ứng nhu cầu của các hãng hàng không về máy bay nội địa và đảm bảo khả năng tiếp cận và kết nối giao thông các khu vực của Nga”, ông Slyusar cho hay.
UAC tiết lộ quỹ đầu tư quốc gia của Nga có thể được sử dụng để tài trợ cho các giao dịch trong thỏa thuận và các hãng hàng không trong nước sẽ được hưởng lợi từ mức giá thuê máy bay “ưu đãi”.
“Chúng tôi là nhà cung cấp cơ bản cho ngành hàng không khu vực và thấy nhu cầu lớn về máy bay nội địa hiện đại từ các hãng vận tải”, giám đốc GTLK Evgeny Ditrikh nói và nhấn mạnh công ty cho thuê vận tải Nga đang nỗ lực hỗ trợ phát triển ngành hàng không vũ trụ nước này.
Nền tảng thay thế Boeing, Airbus
Theo Simple Flying, hãng hàng không Nga Red Wings vào tháng 2 năm nay đã thực hiện thành công chuyến bay đầu tiên trên máy bay nội địa Tu-214 dòng cải tiến từ sân bay Jukovski ở Moscow đến thành phố biển Sochi với tổng cộng 177 hành khách. Do tình trạng cấm vận kéo dài, mẫu máy bay Tu-214 ra đời từ đầu thập kỷ 1990 được kỳ vọng trở thành nền tảng để Nga thay thế hoàn toàn Boeing và Airbus.
Quá trình cải tiến máy bay Tu-214 được triển khai tại nhà máy chế tạo máy bay Kazan ở Cộng hòa tự trị Tatarstan với yêu cầu nội địa hóa 100%. Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin tuyên bố đây là một trong những mẫu máy bay đáng tin cậy nhất trên thế giới, đồng thời khẳng định loại máy bay hoàn toàn sử dụng nguyên vật liệu trong nước.
Bên cạnh đó, Nga cho biết họ đang sử dụng PD-14, động cơ đầu tiên sản xuất tại nước Nga, cho máy bay MS-21 (MC-21) để cạnh tranh với Boeing. Phi cơ MS-21 hiện đã hoàn tất bay thử nghiệm và sẽ được sản xuất thương mại trong năm nay. Nga dự kiến xuất xưởng 72 chiếc MS-21 để phục vụ nhu cầu khai thác của các hãng hàng không trong nước.
Lãnh đạo công ty hàng không quốc gia Nga Aeroflot - Sergey Aleksandrovski - cho biết đến năm 2030, công ty sẽ đưa vào vận hành 339 chiếc máy bay đời mới do Nga sản xuất gồm các mẫu Sukhoi Superjet, MS-21, Tu-214.
“Nhu cầu sản xuất máy bay nội địa là rất lớn. Các công ty của chúng tôi cần máy bay hiện đại để vận chuyển hàng hóa và hành khách. Chúng tôi cần các mẫu máy bay nhỏ cho các chuyến bay khu vực, cũng như máy bay tầm trung và tầm xa”, Thủ tướng Mishustin nói và nhấn mạnh chính phủ Nga rất quan tâm đến ngành hàng không và coi “đây là ngành chiến lược, xương sống”.
Ông nhắc lại rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó đã đặt mục tiêu phát triển ngành hàng không Nga, cũng như sản xuất và vận hành máy bay do Nga sản xuất, điều này đặc biệt quan trọng trong thời điểm mà sự an toàn và thoải mái của vận tải hàng không hành khách trở nên cấp thiết.
“Cần phải giảm sự phụ thuộc vào vật liệu và linh kiện nước ngoài, bắt đầu sản xuất máy bay trong nước và mở rộng phạm vi hoạt động”, Mishustin nói thêm. Theo ông, Nga đặt mục tiêu sẽ sản xuất 600 máy bay nội địa hóa toàn phần, gồm các mẫu SSJ-New, МS-21-310, Il-300, Tu-214 và Il-96-300 trong 6 năm tới.