Mớ bòng bong sau ngày đầu điều trần Boeing vụ bung tấm chắn cửa máy bay
Sau 7 tháng điều tra tạo ra 3.000 trang hồ sơ và 10 giờ làm chứng, các nhà điều tra vẫn chưa rõ làm thế nào một chiếc Boeing 737 MAX có lỗi nguy hiểm lại được xuất xưởng.
Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) đã tập trung điều tra những gì đã xảy ra tại nhà máy Renton của Boeing thời điểm tháng 9/2023.
Cơ quan này cho rằng công nhân ở đó đã bỏ sót 4 bulông quan trọng giữ tấm chắn cửa gắn với thân máy bay. Vào tháng 1, tấm chắn cửa bung ra khi chuyến bay 1282 của Alaska Airlines vừa cất cánh từ Portland ở Oregon (Mỹ).
Boeing phải trả lời mọi câu hỏi
Ngày 6/8, các đại diện từ Boeing, nhà cung thầu Spirit AeroSystems cùng Hiệp hội thợ máy và công nhân hàng không vũ trụ quốc tế (International Association of Machinists and Aerospace Workers - IAM), đại diện cho các công nhân lắp ráp đã điều trần trước NTSB. Chủ tịch hội đồng Jennifer Homendy cho biết bà sẽ không dời đi cho đến khi tất cả các câu hỏi được trả lời.
“Điều chúng tôi muốn biết là những gì đã xảy ra vào tháng 3-9 năm ngoái dẫn đến sự cố xảy ra vào tháng 1 năm nay”, Homendy phát biểu tại phòng điều trần ở Washington, D.C.. Bà cũng yêu cầu Elizabeth Lund, Phó chủ tịch chất lượng của Boeing, phải trả lời tất cả các câu hỏi được đưa ra.
Các nhà điều tra đã cung cấp thông tin mới và làm sáng tỏ các vấn đề tồn tại lâu dài ở Boeing và nhà thầu Spirit có thể đã góp phần gây ra sự cố. Nhưng NTSB vẫn chưa xác định được tất cả những công nhân tham gia vào công việc quan trọng này hoặc tại sao các bulông bị bỏ sót.
Thân máy bay 737 MAX 9 gặp sự cố đã lắp ráp tại cơ sở Renton của Boeing vào ngày 1/9/2023. Nó được chuyển bằng tàu hỏa từ nhà máy của Spirit ở Wichita, Kansas (Mỹ). Trong 2 tháng ở lại cơ sở Renton, các công nhân của Boeing lắp đặt cánh, đuôi và các hệ thống tạo nên chiếc 737 MAX.
Vào ngày đầu tiên thân máy bay được đưa đến Renton, Boeing nhận thấy có vấn đề với 5 bulông gần chốt chặn cửa thoát hiểm giữa máy bay, một tấm chắn vừa khít với khe hở trên thân máy bay, nơi một số hãng hàng không lắp thêm cửa thoát hiểm.
Sau khi nhận được báo cáo vấn đề về bulông, ban quản lý cấp cao của Boeing quyết định tháo tấm chắn để kiểm tra, bà Lund nói với các điều tra viên. Các bulông có vấn đề đã được thay thế và cửa đã được đóng lại vào ngày hôm sau.
Nhưng ai là người thay thế tấm chắn và ai chịu trách nhiệm đảm bảo nó được lắp lại đúng cách vẫn còn là một bí ẩn.
Vẫn chưa xác định được điều gì
Đại diện Boeing cho rằng có một đội gọi là “nhóm di chuyển” đã thực hiện công đoạn này trước khi máy bay ra khỏi xưởng. Tuy nhiên NTSB bác bỏ điều này.
Các nhà điều tra tin rằng 4 bulông đã bị tháo ra trong quá trình lắp ráp tại nhà máy Renton của Boeing và không được lắp lại. Từ năm 2019 đã có 62 lần Boeing ghi nhận việc tháo bỏ tấm chặn cửa tương tự trong quá trình sản xuất hoặc trên đường bay.
Trong khi đó Michael Riney, Giám đốc quan hệ khách hàng của Spirit tại nhà máy Renton, trả lời với NTSB rằng một công nhân của Spirit đã ký nhầm vào biên bản sửa chữa. Công nhân đó đã nhầm máy bay có đinh tán bị lỗi với một máy bay khác mà họ đang làm việc cùng ngày.
Sự nhầm lẫn đó không thể là yếu tố quyết định dẫn đến vụ bung tấm bịt cửa. Nó minh họa cho một hệ thống lưu trữ hồ sơ hỗn loạn tại nhà máy Renton và chỉ ra rằng các công nhân phải làm việc với một áp lực rất lớn.
Trong một cuộc phỏng vấn với các nhà điều tra của NTSB, một công nhân Spirit đã mô tả bản thân và các đồng nghiệp là "những con gián của nhà máy". Họ luôn né tránh các nhân viên Boeing.
Lloyd Catlin, một nhân viên của Boeing và là thành viên của IAM, đã làm chứng rằng nếu các biên bản được thực hiện đúng, quy trình kiểm soát sẽ không để máy bay ra khỏi nhà máy khi chưa vặn đủ bulông.
Ông tiếp tục nói với các nhà điều tra rằng ngay cả khi công việc được ghi lại đầy đủ, Boeing đã loại bỏ hàng chục nghìn cuộc kiểm tra kể từ năm 2016. Hiện tại, Boeing đang nỗ lực khôi phục danh tiếng sau vụ bung tấm chắn cửa. Công ty cho biết họ đã tăng cường thêm các cuộc kiểm tra bên trong những máy bay mà họ chế tạo.