Nhiệt độ cao ảnh hưởng thế nào đến hàng không
Thế giới đang phải chứng kiến một mùa hè với nhiệt độ cao kỷ lục, kiểu thời tiết không hãng hàng không nào mong muốn.
Từ giữa tháng 5, Ấn Độ với nhiệt độ lên tới hơn 50 độ C khiến hành khách phải khốn khổ khi chờ đợi các chuyến bay. Nhiều người tại sân bay quốc tế Indira Gandhi ở New Delhi đã ngất xỉu do không chịu được nóng bức.
Những ngày cuối tháng 7, nhiệt độ tại Dubai (UAE) lên tới hơn 60 độ C trong nhiều ngày. Đỉnh điểm vào ngày 20/7, nhiệt độ ngoài đường cất hạ cánh tại sân bay quốc tế Dubai (DXB) lên hơn 62 độ C, The Washington Post đưa tin.
Cơ quan thời tiết Mỹ cho biết nhiệt độ như vậy gây ra "mối nguy hiểm cực độ" cho con người. Đây cũng là mức nhiệt khiến các các chuyên gia hàng không lo ngại sẽ gây ảnh hưởng xấu tới các chuyến bay.
Máy bay khó cất cánh hơn
Patrick Smith, một phi công và là người sáng lập Ask the Pilot, một blog về du lịch hàng không, cho biết thời tiết nóng quá mức làm giảm lực đẩy của động cơ, tàu bay cần đường băng dài hơn để cất cánh và đạt độ cao.
"Máy bay hoạt động tốt hơn về mặt khí động học trong thời tiết mát mẻ, khi không khí đặc hơn", Smith cho biết.
Nhiệt độ cao khiến không khí giãn nở, làm giảm mật độ các phân tử khí. Động cơ phản lực sẽ cần nhiều thời gian hơn để giúp tàu bay đạt vận tốc cần thiết.
Không khí loãng cũng làm giảm lực nâng tác dụng lên máy bay. Theo tính toán của Paul Williams, chuyên gia khoa học khí quyển tại Đại học Reading (Anh), lực nâng của máy bay sẽ giảm 1% khi nhiệt độ tăng 3 độ C.
Các chuyên gia về máy bay cũng cho biết động cơ có các giới hạn nhất định về nhiệt độ bên trong. Khi nhiệt độ ngoài trời tăng cao, động cơ có thể không được làm mát kịp thời khiến những giới hạn này có nhiều khả năng bị vượt qua.
Robert Thomas, chuyên gia tại Đại học Hàng không Embry-Riddle ở Daytona Beach, Florida (Mỹ) cho biết nhiệt độ cao đôi khi đòi hỏi máy bay phải giảm trọng lượng trước khi cất cánh bằng cách cắt giảm hành lý, nhiên liệu thậm chí cả hành khách.
Sân bay quốc tế Sky Harbor, Phoenix ở Arizona (Mỹ), nơi thường xuyên đối mặt với nhiệt độ trên 40 độ C, đã chuẩn bị các đường băng dài hơn đáp ứng việc cất và hạ cánh trong điều kiện nóng bức.
Làm hỏng đường băng
Nhiệt độ cao cũng khiến cho bề mặt đường băng dễ bị hư hỏng. Vào tháng 7/2022, một đợt nắng nóng thiêu đốt ở châu Âu đã gây hư hại đường băng tại sân bay Luton ở London (Anh), khiến các chuyến bay phải tạm dừng trong thời gian ngắn.
Manik Barman (chuyên gia kỹ thuật dân dụng tại Đại học Minnesota (Mỹ), chuyên gia về cơ sở hạ tầng hệ thống sân, đường) cho biết khi gặp nhiệt độ cao, lớp nhựa đường sẽ gặp hiện tượng “mềm hóa".
Nhựa đường được tạo thành từ hỗn hợp cát, đá và chất kết dính được gọi là bitum, một loại hắc ín gốc dầu. Bitum nóng chảy ở khoảng 130 độ C.
Ánh nắng mặt trời sẽ không làm nhựa đường hóa lỏng. Nhưng vì nhựa đường có màu tối và giữ nhiệt nên khi nhiệt độ không khí 38 độ C, bề mặt nhựa đường có thể đạt 65 độ C hoặc nóng hơn, đủ để làm mềm bitum.
“Khi nhựa đường đủ mềm, chỉ cần chịu một lực nhỏ cũng khiến nó bị biến dạng và khó có thể phục hồi trạng thái ban đầu”, ông Barman phân tích.
Theo Barman, có nhiều loại chất kết dính nhựa đường khác nhau có thể chịu được các nhiệt độ khác nhau. Để hạn chế tình trạng này, nhiều sân bay có nền nhiệt cao sử dụng bê tông hoặc bê tông nhựa để xây dựng đường cất hạ cánh.