Văn minh hàng không

Màu sắc và ý nghĩa đèn tín hiệu đường cất hạ cánh

Thắng Nguyễn 19/07/2024 10:21

Hệ thống đèn tín hiệu đường cất hạ cánh giúp phi công hạ cánh, cất cánh an toàn vào ban đêm hoặc trong điều kiện tầm nhìn hạn chế.

Đèn tín hiệu nói chung và đèn tín hiệu đường cất hạ cánh nói riêng phải được nhìn thấy rõ ràng, hoạt động liên tục trong mọi điều kiện và tất nhiên phải tuân thủ các quy định của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO).

Hệ thống đường cất hạ cánh là phần quan trọng nhất của sân bay, nơi máy bay cất cánh và hạ cánh. Ở đây có các sơn kẻ tín hiệu xác định nơi bắt đầu và kết thúc của đường cất hạ cánh, vùng chạm bánh, vị trí của đường cất hạ cánh…

blogamserviceistock675096072.jpg
Hệ thống đèn tín hiệu đường cất hạ cánh. Ảnh: ADB Safegate.

Tuy nhiên, phi công không thể nhìn thấy dấu hiệu này vào ban đêm. Đó là lý do tại sao đường cất hạ cánh cần có hệ thống đèn tín hiệu. Đèn trên đường cất hạ cánh có nhiều loại khác nhau, mỗi loại đèn đều có ý nghĩa và vai trò riêng.

Đèn tiếp cận

Đèn tiếp cận là đèn đầu tiên mà phi công nhận biết khi hạ cánh. Chúng có màu trắng, một chiều, nhấp nháy hoặc sáng liên tục. Đèn tiếp cận được bố trí trước đường cất hạ cánh. Chức năng chính của chúng là chỉ hướng đường cất hạ cánh.

Có nhiều kiểu đèn tiếp cận đường cất hạ cánh khác nhau. Phổ biến nhất là dạng chữ thập và thường bao gồm 17 đèn. Loại đèn tiếp cận này thường được lắp đặt tại các sân bay khu vực và nội địa.

7ec71f9a05c06ad47d152f0867175f60.jpg
Hệ thống đèn tiếp cận. Ảnh: Bruno Fuga.

Hệ thống đèn tiếp cận tiên tiến có cấu trúc phức tạp hơn, bao gồm các đèn có màu trắng, vàng và đỏ. Hệ thống này được lắp đặt tại các trung tâm hàng không lớn như sân bay quốc tế Dubai (UAE), sân bay Atlanta (Mỹ) hoặc sân bay Heathrow (Anh).

Đèn thềm

s4ga-runway-threshold-lights-300x158.jpg
Ảnh: Saga.

Đèn thềm màu xanh lá cây, loại một chiều, được lắp đặt ở đầu phần đường cất hạ cánh nơi tàu bay có thể hạ cánh.

Đèn thềm chưa phải là điểm máy bay tiếp đất mà báo hiệu bắt đầu phần "hạ cánh an toàn" của đường cất hạ cánh.

Đèn lề đường cất hạ cánh

Đèn lề đường cất hạ cánh nằm dọc 2 bên và chiếu sáng phần đường cất hạ cánh, tạo sự an toàn cho việc cất hạ cánh.

Đèn lề đường cất hạ cánh có nhiều màu sắc khác nhau, thường là đèn hai chiều, phổ biến nhất là đèn màu trắng.

osden.jpeg
Các loại đèn ở khu vực đường cất hạ cánh. Ảnh: Boldmethod - Việt hóa: Nguyễn Thắng.

Những màu đèn ít phổ biến hơn như trắng/vàng, trắng/đỏ và vàng/đỏ vẫn có thể được lắp đặt trên đường cất hạ cánh.

Sự khác biệt về màu sắc của đèn lề tùy theo loại đường cất hạ cánh, chiều dài và các yếu tố khác. Nói một cách đơn giản, sân bay càng lớn, công nghệ càng phức tạp, càng có nhiều màu sắc trên đường cất hạ cánh tương tự đèn tiếp cận.

Đèn tim đường cất hạ cánh

Đèn tim đường cất hạ cánh là dãy đèn được bố trí cách đều nhau chạy dọc trên đường cất hạ cánh.

z5647550815935_c080a0851e4b5e9646536b4da3a9c392.jpg
Ảnh: Aviation Nepal.

Cường độ của đèn tim đường cất hạ cánh được thiết kế đảm bảo dẫn đường được trong quá trình cất cánh mà không làm chói mắt tổ lái.

Đèn tim đường cất hạ cánh không phải loại đèn duy nhất để chỉ dẫn ra đầu đường cất hạ cánh tới ngưỡng dịch chuyển khi máy bay hạ cánh.

Các đèn tim đường cất hạ cánh phải là các đèn sáng liên tục màu trắng biến đổi, lắp đặt từ ngưỡng đường cất hạ cánh đến điểm cách cuối đường cất hạ cánh.

Đèn cuối đường cất hạ cánh

Đèn cuối đường cất hạ cánh xác định điểm kết thúc của đường cất hạ cánh. Đằng sau những chiếc đèn này là khu vực máy bay không thể tiếp tục hoạt động. Đèn cuối đường cất hạ cánh màu đỏ một chiều.

s4ga-sp-401s-solar-runway-threshold-end-light-green-red-768x576.jpg
Đèn cuối đường cất hạ cánh kết hợp đèn thềm. Ảnh: Saga.

Một số sân bay sử dụng loại giải pháp kết hợp đèn cuối/thềm đường cất hạ cánh. Đây là đèn sân bay xanh/đỏ hai chiều. Từ một hướng nó có màu xanh, từ hướng khác nó có màu đỏ.

Với cách lắp đặt này, sân bay sẽ giảm số lượng thiết bị đèn tín hiệu xuống còn một nửa.

Đèn PAPI

PAPI (Precision Approach Path Indicator) là đèn chỉ báo đường dẫn tiếp cận chính xác. Đây là đèn hai màu giúp phi công bay đúng hướng khi tiếp cận đường cất hạ cánh sân bay. Đèn PAPI thường được bố trí ở bên trái theo hướng tiếp cận đường cất hạ cánh, cách đèn thềm một khoảng ngắn.

q-papi-2.png
Hệ thống đèn PAPI. Ảnh: Q Aviation.

Mỗi đèn PAPI thường bao gồm 4 thiết bị chiếu sáng với 2 màu trắng và đỏ. Nếu máy bay ở quá thấp so với độ dốc đáp, cả bốn đèn sẽ có màu đỏ. Nếu máy bay quá cao so với độ dốc đáp thì cả 4 đèn sẽ có màu trắng.

Vì vậy, đường đi đúng là khi có hai đèn trắng và hai đèn đỏ.

Thắng Nguyễn