Nga tìm cách vô hiệu hóa Starlink

Mới đây, trong bài đăng trên X (trước đây là Twitter), Elon Musk cho biết Starlink giờ đây là phương thức liên lạc duy nhất của Ukraine trên chiến trường. "Hàng loạt thiết bị liên lạc quân sự do Mỹ sản xuất, trong đó có mạng vệ tinh quân sự Viasat, đã bị Nga vô hiệu hóa trong những giờ đầu chiến sự và không bao giờ khôi phục được", tỷ phú Mỹ tiết lộ.

The Washington Post dẫn lời chỉ huy đơn vị tác chiến bằng máy bay không người lái (UAV hay drone) của Ukraine: "UAV cỡ nhỏ đang được sử dụng ngày càng rộng rãi, làm thay đổi phương thức tác chiến hiện đại". Loại vũ khí mới này không chỉ đeo bám lực lượng bộ binh mà còn là sát thủ đối với những loại xe tăng hay hệ thống phòng thủ.

Với sự uy hiếp của UAV, tình trạng chiến trường Ukraine giống như trong Thế chiến 1. Binh lính không còn tiến lên với các sư đoàn và quân đoàn lớn mà hoạt động theo từng nhóm nhỏ, di chuyển từ chiến hào này sang chiến hào khác.

Điều khiển một lượng lớn UAV trên bầu trời và giữ liên lạc với các nhóm binh sĩ nhỏ lẻ đòi hỏi một hệ thống kết nối điện tử rộng lớn và ổn định. Đây cũng chính là tử huyệt của phương thức tác chiến mới này. Starlink, mạng Internet duy nhất còn hoạt động trên chiến trường, là cứu tinh của Ukraine trước các cuộc tấn công của Nga.

Theo nhà thiên văn học Jonathan McDowell, tính đến tháng 5 có 6.078 vệ tinh Starlink trên quỹ đạo, trong đó có 6.006 vệ tinh đang hoạt động.

Chúng quay quanh Trái Đất ở độ cao tương đối thấp, khoảng 550 km. Các vệ tinh này tạo thành mạng lưới bao phủ toàn cầu, cung cấp kết nối Internet đến các khu vực chưa được phủ sóng. Ở độ cao thấp hơn 60 lần so với các vệ tinh truyền thống, Starlink có băng thông rộng và tốc độ tương đương với mạng cáp quang.

Tháng 2/2022, hai ngày sau khi giao tranh nổ ra, Chính phủ Ukraine đã yêu cầu SpaceX kích hoạt Starlink ở nước này, mục đích ban đầu để thay thế các mạng Internet đã xuống cấp hoặc bị phá hủy.

Với độ phủ rộng, nó phục vụ cả mục đích nhân đạo và nhu cầu quốc phòng, bao gồm các cuộc tấn công của Ukraine đáp trả phía Nga. Starlink trở nên quan trọng để duy trì liên lạc và kết nối trong khu vực giao tranh. Chính phủ Mỹ tài trợ toàn bộ chi phí dịch vụ. Space X từ chối cung cấp dịch vụ những nơi do quân đội Nga chiếm đóng.

Mới đây giới chức Ukraine cho biết Nga đang tìm cách vô hiệu hóa Starlink bằng cách triển khai những hệ thống tác chiến điện tử mạnh mẽ và phức tạp hơn trước. Sáng 10/5, toàn bộ thiết bị Starlink tại khu vực Kharkov lần đầu tiên kể từ khi triển khai bị vô hiệu hóa ngay trước khi Nga mở đợt tiến công bất ngờ.

Binh lính Ukraine chỉ có thể trao đổi bằng bộ đàm, họ không biết đối phương di chuyển ra sao và sử dụng loại vũ khí gì. Nguồn thông tin do thám từ UAV bị cắt đứt. Nhiều nghi vấn về mức độ tin cậy của Starlink đã được đặt ra.

Trong khi đó, tờ Kyiv Post dẫn nguồn tin từ Tổng cục Tình báo Ukraine cho biết Nga đã thu mua được hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink từ chợ đen. Những thiết bị này được Nga lắp đặt cho những vùng mới chiếm đóng để kết nối với hệ thống Internet do Mỹ cung cấp. Elon Musk phủ nhận việc cung cấp thiết bị cho Nga và khẳng định sẽ vô hiệu hóa thiết bị trái phép.

Tìm cách vô hiệu hóa Starlink khiến Nga cũng làm khó chính mình. Gần đây, Svyatoslav Golikov, một nhà bình luận người Nga về xung đột Ukraine nổi tiếng trên mạng xã hội, cho hay một binh sĩ ở mặt trận Avdeevka, tỉnh Donetsk, đã phàn nàn về tình trạng UAV bị rơi hoặc không thể điều khiển do lực lượng tác chiến điện tử nước này gây ra.

"Tại Avdeevka, khoảng 30% UAV không thể tới được khu vực tập kích. Số còn lại rơi ở phía sau làng Lastochkino ở phía tây Avdeevka hoặc ngay khi cất cánh", binh sĩ này cho hay.