NASA sa thải hàng loạt nhà khoa học theo sắc lệnh của Tổng thống Trump

Ông Janet Petro, Quyền Giám đốc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), cho rằng đây là cơ hội để NASA tái cơ cấu lực lượng lao động của mình. Các văn phòng bị NASA đóng cửa bao gồm: Văn phòng Nhà khoa học trưởng; Văn phòng Chính sách, Chiến lược và Công nghệ; bộ phận đa dạng, công bằng, hòa nhập và khả năng tiếp cận thuộc Văn phòng Đa dạng và Cơ hội Bình đẳng.

Các văn phòng này có vai trò tư vấn cho người đứng đầu NASA, tức Tổng giám đốc, về các vấn đề khoa học và kỹ thuật. Hiện tại, ông Janet Petro đang tạm thời đảm nhiệm vị trí này cho đến khi ứng cử viên do ông Donald Trump đề cử — tỷ phú kiêm phi hành gia tư nhân Jared Isaacman, một người bạn của Elon Musk — được Thượng viện Mỹ phê chuẩn.

Văn phòng Nhà khoa học trưởng từng tham gia vào sáng kiến khoa học mở của NASA nhằm công khai chia sẻ dữ liệu và thuật toán, đồng thời tổ chức các cuộc thảo luận về khả năng tái lập nghiên cứu và đạo đức khoa học, cùng nhiều chủ đề khác. Văn phòng này cũng thực hiện các báo cáo như phân tích về những tác động tiềm tàng khi có sự tham gia của các đối tác trong ngành công nghiệp này vào kế hoạch đưa mẫu đá từ sao Hỏa về Trái Đất.

Văn phòng Chính sách, Chiến lược và Công nghệ chịu trách nhiệm nghiên cứu các vấn đề không gian ở tầm vĩ mô cho NASA, bao gồm rác không gian, mối quan hệ giữa cơ quan này với các đối tác hàng không vũ trụ tư nhân, và trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực không gian.

Theo lời một người bị mất việc chia sẻ với tạp chí Nature, việc sa thải đã diễn ra bất ngờ vào sáng thứ Hai. Họ đặc biệt sốc khi thấy các nhân viên lâu năm bị chấm dứt hợp đồng trước cả thời hạn nộp kế hoạch cắt giảm.

“Mọi việc đang diễn ra theo cách kỳ lạ, khi cơ quan còn chưa buộc phải cho ai nghỉ việc. Trước khi chuyện hôm nay xảy ra, NASA là một nơi làm việc tuyệt vời — nơi để mơ lớn, để đổi mới, để làm những điều mà tôi chưa từng nghĩ mình có thể làm được”, nhân viên này nói.

Ngày 11/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp, yêu cầu các cơ quan chính phủ nước này phối hợp chặt chẽ với cơ quan Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do tỷ phú Elon Musk đứng đầu, để cắt giảm lực lượng lao động liên bang nhằm tăng hiệu quả các hoạt động.

Việc sa thải nhân sự của NASA diễn ra chỉ vài ngày trước thời hạn mà tất cả các cơ quan liên bang Mỹ phải nộp kế hoạch cắt giảm nhân sự trong nỗ lực tinh giản quy mô chính phủ liên bang. Động thái này cũng khiến NASA hiện trở thành cơ quan đầu tiên dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump chủ động sa thải các nhân viên lâu năm, khởi động quy trình “cắt giảm nhân sự” sớm hơn nhiều so với dự đoán của các nhà quan sát. Hiện vẫn chưa rõ liệu các cơ quan khác có làm theo bước đi của NASA hay không.