Tỉnh Đồng Nai kỳ vọng việc quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành sẽ giải quyết được các “gam màu tím” đang bao quanh khu vực này hiện nay. Thay vào đó, sẽ là những mảng xanh, đô thị hiện đại, thành phố song sinh… làm động lực phát triển, hướng tới tương lai bền vững.
Một trong những ý tưởng tại cuộc thi “Ý tưởng quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai và vùng phụ cận” do Sở Xây dựng Đồng Nai tổ chức là xây dựng thành phố song sinh, kết hợp sự năng động trong kinh tế và chiều sâu văn hóa của TP.HCM với thiết kế đô thị hướng tới tương lai, bền vững của Long Thành nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai, ông Hồ Văn Hà, cho biết trong Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 7/2024, sân bay Long Thành và sông Đồng Nai được xác định là 2 lợi thế cạnh tranh phát triển của tỉnh.
Trong đó, đô thị sân bay Long Thành được kỳ vọng quy hoạch theo mô hình vệ tinh với cơ sở hạ tầng, cơ cấu sử dụng đất và nền kinh tế tập trung vào sân bay, tận dụng triệt để lợi thế sân bay như một động lực tăng trưởng kinh tế, là vùng động lực mới cho phát triển đột phá của tỉnh.
Đô thị sân bay Long Thành sẽ hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông kết nối Cảng hàng không quốc tế Long Thành với hệ thống đường cao tốc, đường sắt quốc gia và vùng. Phát triển toàn diện các dịch vụ hàng không trong phạm vi Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Theo ông Hồ Văn Hà, việc khó nhất trong xây dựng quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành và vùng phụ cận hiện nay là phải giải quyết là thực trạng “gam màu tím” đang bao quanh sân bay Long Thành.
Nghĩa là, số lượng các khu/cụm công nghiệp phát triển dày đặc quanh sân bay Long Thành. Khi thể hiện trên bản đồ, gam màu tím – thể hiện các cụm/khu công nghiệp, chiếm tỷ lệ lớn.
Việc quy hoạch phải giải quyết hài hòa bài toán phát triển kinh tế, trong đó có phát triển công nghiệp và phát triển đô thị sân bay theo hướng hiện đại, thân thiện với môi trường.
Giám đốc Sở Xây dựng Đồng Nai Hồ Văn Hà
Ông Hà cho biết, muốn giải quyết vấn đề này phải rất dũng cảm. Đồng Nai mong mỏi tìm những đồ án thể hiện sự dũng cảm trong đột phá, thay đổi màu tím này hoặc hài hòa giữa màu tím và màu xanh để phát triển đô thị xung quanh sân bay Long Thành”, ông Hà nhận định.
“Khi lập quy hoạch chung, các đơn vị tư vấn phải giúp địa phương giải quyết vấn đề này, vừa giảm thiểu hoặc chỉ thực hiện rất ít việc phải điều chỉnh cơ cấu kinh tế, điều chỉnh các quy hoạch đã có trước đây. Đặc biệt, là tôn trọng nền kinh tế Đồng Nai nói riêng và khu vực Đông Nam bộ nói chung”, ông Hà nhận định.
Cũng theo ông Hà, nhiều đề tài tham gia vòng 2 cuộc thi tìm ý tưởng quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành và vùng phụ cận đã chú trọng phát triển những màu xanh.
Tại buổi thuyết trình vòng 2 cuộc thi “Ý tưởng quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai và vùng phụ cận” vừa qua, phương án quy hoạch của đơn vị mang mã số LT-09 đề xuất xây dựng đô thị sân bay Long Thành theo mô hình thành phố song sinh với TP.HCM nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh toàn cầu cho cả khu vực.
Đơn vị LT-09 là liên danh giữa Viện Kiến trúc Quốc Gia - Công ty Nihon Sekkei, Inc. và Công ty CP Tư vấn công nghệ, thiết bị và kiểm định xây dựng – Coninco.
Đại diện LT-09, TS.KTS Hoàng Hữu Phê cho biết, Aerotropolis là mô hình phát triển lấy đô thị sân bay làm trung tâm của sự tăng trưởng kinh tế khu vực, mở rộng hơn ra ngoài ranh giới của các thành phố sân bay.
Theo đó, tại trung tâm của tầm nhìn Long Thành, Aerotropolis là khái niệm “Thành phố song sinh”, một khuôn khổ chiến lược hình dung Long Thành Aerotropolis và TP.HCM như những trung tâm đô thị bổ sung và kết nối với nhau.
Mô hình này tận dụng những đặc điểm và thế mạnh riêng biệt của mỗi thành phố để tạo ra một hệ sinh thái đô thị thống nhất, canh tranh toàn cầu cho Việt Nam.
Trong mô hình này, nếu TP.HCM là trung tâm kinh tế đô thị thì ngược lại, Long Thành Aerotropolis được hình dung như một môi trường đô thị tích hợp thiên nhiên và hướng tới tương lai.
Được thiết kế để bền vững và đổi mới, Long Thành sẽ ưu tiên các ngành công nghiệp của tương lai, khả năng tiếp cập vượt trội và lối sống đô thị tập trung vào sức khỏe.
Bên trong đô thị sân bay Long Thành, đơn vị LT-09 đề xuất phân khu lớn với 5 khu vực trọng điểm dựa trên điểm nhấn là thiên nhiên xanh của Long Thành.
Trong đó, khu trung tâm kinh tế tài chính (CBC - Central Business District) kết nối cảnh quan mặt nước ra biển Đông, môi trường sinh thái từ khu sinh quyển thế giới Cần Giờ.
Khu phức hợp văn hóa là không gian kết nối giữa khu CBD và chuỗi không gian đổi mới sáng tạo công nghệ cao và nghiên cứu phát triển.Tổ hợp hành chính mới kết hợp với không gian cấu trúc đô thị đã và đang triển khai.
Theo đề xuất này, các khu công nghiệp hiện hữu sẽ chuyển đổi dần cho không gian phát triển đô thị hành chính mới của TP.Long Thành. Khu vực sẽ phát triển và kết nối chuỗi đô thị đổi mới sáng tạo TP.Thủ Đức. Đây là điểm nhấn thu hút đầu tư phát kinh tế của Long Thành.
Cũng trên khái niệm thành phố song sinh với TP.HCM, đơn vị LT-01 (Liên danh Viện quy hoạch xây dựng miền Nam – Công ty TNHH MTV Không gian xanh – Công ty Kiến trúc và Quy hoạch KCAP – Công ty TNHH Kiến trúc và quy hoạch đô thị G8A – Công ty TNHH ARUP Việt Nam) đề xuất ý tưởng xây dựng đô thị sân bay xanh Long Thành.
Theo đơn vị LT-01, điểm độc đáo của sân bay Long Thành là xây dựng trên các mạng lưới cây xanh và mặt nước hiện có trong khu vực. Mạng lưới này bao quanh sân bay và thấm nhuần vào quá trình phát triển đô thị.
Đề xuất của đơn vị LT-01 thiết lập sân bay xanh Long Thành như một thành phố song sinh với TP.HCM và là cửa ngõ quốc tế cho Việt Nam.
Sự phát triển kinh tế và đô thị của đô thị sân bay diễn ra tại 3 thành phố dọc theo 2 hành lang thành phố song sinh hướng về TP.HCM và hành lang kinh tế đường sắt – biển - hàng không hướng về cảng phía Nam.
Tam giác chiến lược này đảm bảo cho đô thị sân bay xanh Long Thành trở thành điểm đến đẳng cấp thế giới cho nhà đầu tư, cùng các ngành công nghiệp công nghệ cao; cuối cùng dẫn đến tương lai thịnh vượng giữa lòng thiên nhiên.
Nhóm LT-10 (Liên danh Nikken Sekkei Ltd – Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn Quốc Gia) đề xuất khung liên kết phát triển gồm một khối liên kết, hai cực động lực và ba cánh hội nhập. Đây là cấu trúc liên kết hội nhập đa tầng giúp tăng trưởng toàn diện trong vùng.
Trong đó, một khối liên kết sẽ liên kết vững chắc giữa Long Thành, Nhơn Trạch với TP.HCM.
Hai cực động lực xác định Biên Hòa và Bà Rịa-Vũng Tàu là 2 cực động lực quan trọng cho sự phát triển của đô thị Long Thành. Sự liên kết giữa 2 thành phố này với Long Thành là yếu tố cốt lõi thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn vùng.
Ba cánh hội nhập gồm các hành lang kinh tế tiểu vùng sông Mê Kông hỗ trợ khung kết nối chiến lược tăng cường liên kết vùng và hội nhập kinh tế.
Theo đánh giá của Ban giám khảo, cuộc thi lần này cơ hội để giới thiệu các giải pháp quy hoạch đô thị sáng tạo và bền vững, phù hợp với các mục tiêu tăng trưởng kinh tế, hiện đại hóa, phát triển khu vực, kết nối và khả năng tiếp cận, tính bền vững và quy hoạch đô thị.
Ban giám khảo sẽ ưu tiên các kế hoạch thể hiện sự hiểu biết rõ ràng những kỳ vọng này, và đưa ra tầm nhìn toàn diện cho một đô thị sân bay thịnh vượng, góp phần vào tăng trưởng kinh tế và hiện đại hóa của quốc gia.
Cuộc thi tuyển “Ý tưởng quy hoạch chung đô thị Sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai và vùng phụ cận” nhằm tìm kiếm ý tưởng độc đáo, phương án quy hoạch phát triển tối ưu và khả thi nhất, phù hợp với điều kiện và định hướng hình thành nên đô thị sân bay Long Thành phát triển trong tương lai.
Tại vòng 2, có 10 đề tài của 10 liên danh các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước tham gia thuyết trình tại vòng 2 cuộc thi. Các đề tài được đánh số thứ tự từ LT-01 đến LT-10.
Căn cứ vào các tiêu chí thi tuyển, Hội đồng thi tuyển sẽ chấm điểm để chọn ra các phương án quy hoạch tốt nhất của cuộc thi.